Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Του Ανίκητου Μακρένογλου

Η αποκαλυψη οτι 15 αθλητες μας ειχαν βρεθει να εχουν κανει χρηση ουσιας που χορηγειται στα ζωα για αυξηση της μυικης μαζας των βοωειδων και προκαλει στειροτητα, ειναι ενα επιπλεον παραδειγμα της αλογιστης χρησης των ουσιων στον αθλητισμο.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Οι παρενεργειες των στεροειδων αναβολικων ειναι γνωστες πλεον οχι μονο στον επιστημονικο κοσμο , αλλα και ευρυτερα στους αθλητες και στην κοινωνια.Δεν θα επισελθω σε λεπτομερειες για τις γνωστες παρενεργειες πανω στο αμυντικο συστημα του οργανισμου και στην αυξηση των κρουσματων υπερτασης, καρδιοπαθειων, καρκινου του ηπατος, κατακρατηση υγρων, αζωοσπερμια, ατροφια ορχεων, υπογονιμοτητα που φτανει μεχρι τη στειρωση κτλ, αλλα σε μια αγνωστη ισως στο ευρυ κοινο παρενεργεια στην ψυχικη υγεια των χρηστων που εχει και κοινωνικες συνεπειες. Σε μελετη που εγινε πανω σε αθλητες που εγινε χορηγηση τεστοστερονης και εξεταστηκαν παραλληλα με αθλητες που επερναν εικονικο φαρμακο (placebo), διαπιστωθησαν αλαγες στον ψυχικο κοσμο των αθλητων, οπως : υπεροψία, επιθετικότητα, μανία (αγοραστομανία- επιδειξιομανία), παράνοια (όταν λαμβάνονται υψηλές δόσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα), σύνδρομο αποστέρησης με ληθαργικότητα, διαταραχές ύπνου και κατάθλιψη (συμπτώματα ανάλογα διακοπής κορτικοστεροειδών και οπιούχων). Παραλληλα, οι αθλητές που είχαν πάρει τα στεροειδή εξέθεσαν επίσης μια αλλαγή στην προσωπικότητά τους.

<<ΥΓΙΕΙΣ ΑΘΛΗΤΕΣ>>

Τα στεροειδή εμφανίστηκαν να μειώνουν το ενσυναίσθημά τους για άλλους ανθρώπους. Αυτή η εύρεση είναι σημαντική επειδή πολύ λίγα φάρμακα προκαλούν μια πραγματική αλλαγή στην προσωπικότητα, που μπορούν να οδηγούσαν σε έναν λιγότερο υποχωρητικό άνθρωπο, χωρίς κατανόηση και χωρίς να παίρνει την ευθύνη για τις ενέργειές του.

Γίνεται φανερό ομως ότι η λύση στο πρόβλημα του doping δεν είναι τα antidoping controls ούτε οι τιμωρίες των αθλητών. Τα antidoping controls άλλωστε εύκολα υπερπηδώνται. Για υγιή αθλητισμό απαιτείται αθλητική παιδεία, ήθος και κυρίως να παύσει ο εθνικός μεγαλοϊδεατισμός να στηρίζεται πάνω στα σώματα των αθλητών. Οι αθλητές εξυψώνουν τον άνθρωπο, είναι πολίτες της γης και δεν πρέπει να υλοποιούν ματαιοδοξίες εθνικές, να αποπροσανατολίζουν πολιτικές συνειδήσεις και να εξυπηρετούν πολιτικά συμφέροντα.

ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ

Tα αναβολικα δεν χρησιμοποιουνται μονο στον πρωταθλητισμο, αλλα εχουν μπει απο καιρο για τα καλα και στα γυμναστηρια της γειτονιας, οπου νεοι και νεες γυμναζονται με σκοπο να ομοιαζουν με τα προτυπα του δυνατου αντρα και της λεπτοκαμωμενης γυναικας των επιδειξεων μοδας και των πρωτοσελιδων των life style περιοδικων.

Απο προσωπικη εμπειρα γνωριζω ότι κοριτσια 16 και 17 ετων , ακομα και μικροτερα, παρουσιαζουν αμηνορροια αρκετων μημων ( 3 και 4 μηνες, μερικες φορες και περισσοτερο χωρις περιοδο) , επειδη παιζουν με τις φιλες τους στο σχολειο <<τις μοντελες>> , και επιδιδονται σε διαγωνισμο ποια θα χασει τα περισσοτερα κιλα. Ταυτοχρονα, δεν ανησυχουν καν για μετρα αντισυλληψης γιατι τα αγορια τους κανουν χρηση ουσιων στα γυμναστηρια και ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΓΝΩΣΗ οτι εχουν <<προσωρινη >> στειροτητα. Ολα αυτα που συμβαινουν στα δικα μας παιδια, στους νεους της γειτονιας και της πολης μας, μου φαινονται ακομα πιο επικινδυνα απο την απομυθοποιηση των πρωταθλητων, ακομα και απο την εκουσια βλαβη της υγειας τους

ΚΑΝΕΙ ΖΕΣΤΗ Η ΕΓΩ ΖΕΣΤΑΙΝΟΜΑΙ?

Του

Ανίκητου Μακρένογλου

Η αφόρητη ζέστη στην πόλη μας είναι απόρροια της ανθρώπινης δραστηριότητας, και όχι κάποιο καπρίτσιο του καιρού. Η αλλαγή του κλίματος, η υπερθέρμανση του πλανήτη, σε συνδυασμό με την άναρχη δόμηση, την μη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας, είναι υπεύθυνες στον μεγαλύτερο βαθμό για την αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιουργείται αυτές τις μέρες πάνω από τις πόλεις μας. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η τσιμεντοποίηση, η έλλειψη πρασίνου, η καταστροφή των δασών, είναι αποτελέσματα της θυσίας της ποιότητας της ζωής μας στο βωμό του κέρδους και της απληστίας.

Ιδιαίτερα για την Αττική , εκείνο που κάνει αφόρητη την κατάσταση είναι η παρουσία του όζοντος στην ατμόσφαιρα κι ο Πειραιάς δεν είναι κάποια εξαίρεση. Η αύρα της θάλασσας δεν τον γλυτώνει πλέον.

Το όζον είναι αέριο με χαρακτηριστική οσμή (η ρίζα της λέξης είναι αρχαιοελληνική και σημαίνει μυρίζω) και είναι άχρωμο. Είναι βασικό συστατικό του φωτοχημικού νέφους (του νέφους δηλαδή που συνοδεύεται από υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλή υγρασία, μεγάλη ηλιοφάνεια, όπως είναι το νέφος της Αθήνας).

Στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας παίζει τον ευεργετικό ρόλο της προστασίας της Γης από τη βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά στα κατώτερα στρώματα αποτελεί τον κυριότερο ρύπο του φωτοχημικού νέφους. Προκύπτει από το οξυγόνο (O₂), με κατάλυση από πτητικές οργανικές ενώσεις και οξειδίων του αζώτου, παρουσία ηλιακής ακτινοβολίας και υψηλής θερμοκρασίας.

Σε μεγάλες συγκεντρώσεις επιδρά αρνητικά στους ιστούς των πνευμόνων και δημιουργεί προβλήματα σε άτομα με άσθμα και ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος. Ακόμα και σε υγιή άτομα, η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος προκαλεί ερεθισμό στην αναπνευστική οδό, διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας, αίσθημα ξηρότητας στο λαιμό, πόνο στο στήθος, βήχα, ναυτία, ακόμα και πνευμονική συμφόρηση. Επίσης έχει τις δυσμενέστερες επιπτώσεις από όλους τους ρύπους στα φυτά, καθώς επιδρά στην ανάπτυξή τους, προκαλεί μεγάλες ζημιές στη δασική βλάστηση και μειώνει την αγροτική παραγωγή.

Ενα σοβαρό μέτρο που πρέπει να ληφθεί είναι να αλλάξουν οι πολεοδομικοί κανονισμοί με τεχνικά και οικονομικά κίνητρα ώστε σταδιακά τα νέα κτήρια να παράγουν τουλάχιστον όση ενέργεια καταναλώνουν (μέσα από την αξιοποίηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, την αναβαθμισμένη θερμική συμπεριφορά των κτιρίων, την αξιοποίηση της ηλιακής και γεωθερμικής ενέργειας για θέρμανση-δροσισμό, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ή αιολικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής και/ή συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας). Το κράτος θα μπορούσε να δώσει το παράδειγμα μετατρέποντας όλα τα υφιστάμενα δημόσια κτίρια.

Αλλα μετρα που πρεπει να ληφθουν είναι :

- Προστασία του δασικού πλούτου της χώρας, με ολοκληρωμένες πολιτικές διαχείρισης και πυροπροστασίας,

- Κατάργηση των αντισυνταγματικών διατάξεων που επιχειρούν να περιορίσουν την έννοια της δασικής γης και να αποτελέσουν εργαλεία αποχαρακτηρισμών

- Ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων

- Να εφαρμοσθούν προγράμματα ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης του κοινού για την σημαντικότητα της κλιματικής αλλαγής στη μέγιστη δυνατή κλίμακα, με κριτήρια «κοινωνίας σε εμπόλεμη κατάσταση» και έμφαση στα σχολεία.

- Διαβάθμιση του ποσοστού ενίσχυσης προς κάθε επιχείρηση, με βασικό κριτήριο την περιβαλλοντική απόδοση

Ακόμη, ο Πειραιάς θα πρέπει να αποκτήσει πνεύμονες πρασίνου, όπως για παράδειγμα να φυτευτεί άμεσα ο χώρος του παλαιού εργοστασίου των Λιπασμάτων, ώστε να γινει παρκο υψηλου πρασινου και να ματαιωθει κάθε σκεψη για τσιμεντοποιηση στο χωρο των λιπασματων. Ιδιαιτερα μετα τις καταστροφικες πυρκαγες περσι ,αλλα και φετος, στην Παρνηθα και σε ολη την Αττικη, η δημιουργια τοπικου αλσους είναι επιβεβλημενη, προς οφελος των κατοικων ολης της ευρυτερης περιφερειας του Πειραια.

Τέλος θα πρέπει να δοθεί πρωτεραιότητα στις βιωσιμες μεταφορές με συχνά δρομολόγια και , το σημαντικότερο, ποδηλατόδρομους. Μετρα πού πρέπει να ληφθούν :

- Πάγωμα των δημόσιων επενδύσεων σε αυτοκινητοδρόμους, επέκταση-εκσυγχρονισμός-ηλεκτροδότηση του σιδηροδρομικού δικτύου

- Ενίσχυση-κατοχύρωση του ποδηλάτου (ποδηλατόδρομοι, δικαίωμα μεταφοράς στα ΜΜΜ, απαραίτητες αλλαγές στον ΚΟΚ),

- Διευκόλυνση του περπατήματος (διαπλάτυνση και απελευθέρωση πεζοδρομίων και περιφρούρηση πεζοδρόμων, δίκτυα πεζόδρομων) και

- Διευκόλυνση των ΜΜΜ (λεωφορειόδρομοι, δίκτυο τραμ-μέσων σταθερής τροχιάς, συχνά και νυχτερινά δρομολόγια) στις πόλεις.

- Πακέτο μέτρων και αντικινήτρων για μείωση της χρήσης ΙΧ στις αστικές περιοχές και αστυνόμευση του παράνομου παρκαρίσματος σε θέσεις που προορίζονται για πεζούς.

Για να υπαρξει όμως μια φιλοπεριβαλλοντικη πολιτικη είναι απαραιτητα ορισμενα εργαλεια που πηγαζουν από πραγματικη μεταρυθμιση στους θεσμους της δημοκρατιας και της αποκεντρωσης, όπως είναι :

- Το αναιρετικο δημοψηφισμα

- Η εντοπιοτητα των φορων ( τουλαχιστον το 50% των φορων να παραμενουν εκει που παραγονται)

- Νομοθετικες αρμοδιοτητες στην Τοπικη Αυτοδιοικηση.

- Καταργηση του θεσμου του διορισμενου Περιφερειαρχη

- Αποκεντρωση και ΄΄ τοπικοποιηση’’ των υπηρεσιων υγειας ,παιδειας ασφαλειας.

Μεταρυθμισεις θεσμικες που θα δωσουν πνοη στις τοπικες κοινωνιες.

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΩΝ <<ΙΣΧΥΡΩΝ>> ΜΟΝΟΚΟΜΜΑΤΙΚΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ

Του Ανίκητου Μακρένογλου

Είναι φανερό τις τελευταίες ημέρες (με αφορμή τις καταστρεπτικές πυρκαγιές που κάψανε ότι είχε απομέινει στην Αττική ), ότι καταρρέει ένας ακόμα <<μύθος>> του δικομματισμού, η άποψη δηλαδή ότι μια μονοκομματική κυβέρνηση είναι ικανότερη στη διαχείριση των κρίσεων και έχει ευκολότερο και καλύτερο συντονισμό.

Απεναντίας βλέπουμε ένα κράτος σε πλήρη διάλυση, υπουργεία και υπουργούς που δεν καταφέρνουν να συντονιστούν μεταξύ τους, απερίγραπτους χαρακτηρισμούς και δηλώσεις από στόματα ανώτατων λειτουργών της δημοκρατίας και των θεσμών και αλλά πολλά που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια κωμική διάθεση αν η κατάσταση δεν ήταν τόσο δραματική και η ατμόσφαιρα τόσο αποπνικτική πάνω από τις πόλεις και τα χωριά της χώρας μας.

Και δυστυχώς το φαινόμενο αυτό δεν είναι νέο. Αν θυμηθούμε και την περίπτωση των Ιμιων ,και την περίπτωση Οτσαλαν, πάλι μια ισχυρή μονοκομματική κυβέρνηση ( του Πασοκ τοτε) , έμοιαζε να παλινδρομεί και να αποφεύγει τις ευθύνες, μοιράζοντας τες πότε στους στρατιωτικούς, πότε σε πολίτες ή φορείς που δεν έχουν επωμισθεί τέτοιες ευθύνες.

Είναι λοιπόν φανερό, ότι το πρόβλημα της διαχείρισης, ειδικά σε περιπτώσεις κρίσεων, δεν έχει να κάνει με τις καλές σχέσεις ομοϊδεατών υπουργών ή και συγγενών ακόμα ( χαρακτηριστικό στοιχείο της Ελληνικής Δημοκρατίας η Οικογενειοκρατία) , αλλά κυρίως με την υπευθυνότητα, το κύρος , την εργατικότητα , τη συνεργασιμότητα των υπεύθυνων κυβερνητικών παραγόντων, και με μια λέξη την καλή συνεργασία όλων των φορέων της διακυβέρνησης.

Επιπλέον, όταν οι αποφάσεις είναι συλλογικές, έχουν και μια περαιτέρω ηθική και πολιτική νομιμοποίηση, και είναι πιο εύκολο να πραγματοποιηθούν χωρίς το <<πολιτικό κόστος>> , μια άλλη μεγάλη πληγή του δικομματικού μας συστήματος.

Με λίγα λόγια, αν φοβάστε τις ευθύνες, κάντε υπεύθυνους όλους μας. Η Δημοκρατία μας έχει ενηλικιωθεί. Πέρασε τις παιδικές ασθένειες, έχει αντισώματα, είναι έτοιμη λοιπόν να κάνει ένα βήμα μπροστά. Οι πολίτες , οι υπηρεσίες, η δικαιοσύνη, τα κόμματα, είναι όλοι έτοιμοι για το επόμενο βήμα. Τη Συμμετοχική Δημοκρατία .

Και πρώτο βήμα, η απλή αναλογική και οι συμμετοχικές κυβερνήσεις. Ο πολίτης πρέπει να νιώσει ότι η Δημοκρατία δεν είναι ένα <<κενό γράμμα>>, αλλά ΔΙΚΑΙΩΜΑ και ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ του.

Προσκεκλημένοι κι απροσκάλεστοι.

Του

Μιχάλη Μιχελή*

Απ’ όλα εκείνα τα υπέρ (που συνήθως λέγονται), για να υποστηριχτεί η αθρόα σημερινή μεταναστευτική διακίνηση στην χώρα μας, είναι, ότι ανέκαθεν στην ιστορία της ανθρωπότητας, το ανακάτεμα και η ώσμωση των πολιτισμών, ήταν ένα διηνεκές δεδομένο. Άρα δεν είναι κάτι το πρωτοφανές, αυτό που παρατηρούμε. Δηλαδή πρέπει με άλλα λόγια, να δεχθούμε το γεγονός των εκατομ. μεταναστών, ως ιστορική νομοτέλεια και πρέπει να το υποστηρίξουμε.

Πράγματι στο ιστορικό παρελθόν, τεράστιες μάζες πληθυσμών μετακινήθηκαν και βρέθηκαν σε περιοχές άγνωστες γι’ αυτούς. Εγκαταστάθηκαν εκεί, πολλαπλασιάστηκαν, δημιούργησαν οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις με γειτονικές φυλές κι έφτιαξαν ένα καινούργιο κράμα της πολιτιστικής ταυτότητας, ολάκερων περιοχών.
Όμως τότε υπήρχε ελεύθερος χώρος. Μεγάλες περιοχές, με λίγους ή καθόλου ντόπιους. Η στρατιωτική ικανότητα των επηλύδων, ήταν η ουσιαστική η αφοπλιτιστική τους ορμή, να κατακτήσουν με τη βία, να επιβάλλουν το δικό τους status, σ’ όποιον τους αντιστάθηκε. Έτσι λ.χ. κυριάρχησαν οι Δωριείς εις βάρος των Πελασγών και των υπολοίπων γηγενών, που κατοικούσαν τότε, στον λεγόμενο ελληνικό χώρο. Τα ίδια έκαναν αργότερα οι Σλάβοι, οι Βούλγαροι και οι Αρβανίτες, στο Βυζάντιο.
Παρόμοια έπραξαν στους νεότερους αιώνες, οι πρώτοι άποικοι στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ, Νότια Αφρική, Αργεντινή κλπ.
Η μαζική μετανάστευση ως κοινωνικό φαινόμενο (στα νεότερα χρόνια), προέκυψε ως προϊόν της ελευθερίας των αγορών, που αναδύθηκε δυναμικά στη βιομηχανική εποχή. Η μετανάστευση ως πρόκληση (μετακίνησης πληθυσμών), αναδείχθηκε από το κίνητρο των επενδυτών. Δελέαζαν δηλαδή, για μια καλύτερη ζωή, όλη εκείνη τη φτωχολογιά (που πρόσφερε τα χέρια της), για να κτιστεί το καπιταλιστικό οικοδόμημα. Για να υλοποιηθεί η πολυπόθητη οικονομική ανάπτυξη, σε περιοχές που υποσχέθηκαν ότι θα δημιουργήσουν τη νέα Εδέμ. Η Αμερική π.χ. ήταν το όραμα, ότι θα φτιάξει μια νέα κοινωνία, πολύ διαφορετική από τον διεφθαρμένο και ολιγαρχικό παλιό κόσμο της Ευρώπης. Γι’ αυτό το Άγαλμα της Ελευθερίας, μαγνήτισε τον μετανάστη. Γι’ αυτό τράβηξε στον Νέο Κόσμο εκατομ. απελπισμένων.
Ας πάρουμε το παράδειγμα της διώρυγας του Παναμά. Εργάτες από τη λατινική Αμερική, ιθαγενείς, μαύροι αλλά κι από την Ευρώπη, εργάστηκαν εκεί (από το 1880-1914), για την κατασκευή του κολοσσιαίου έργου. Οι απώλειες στο έμψυχο δυναμικό ήταν τεράστιες (27.500), από τ‘ ατυχήματα, τις ασθένειες και τις κακουχίες. Κάθε τόσο λοιπόν, νέες αρμαθιές μεταναστών, προστίθονταν για ν’ αναπληρώσουν τις απώλειες. Υπολογίζεται, ότι συνολικά εργάστηκαν πάνω από μισό εκατομ που μαζί με τις οικογένειές τους, φτάσανε τα 2 εκατομμύρια ψυχές. Αυτές, μετά από τη λήξη των εργασιών, βρέθηκαν ανυπεράσπιστοι και κρεμασμένοι στην τύχη τους.
Στην Αφρική επίσης, μετακινήθηκαν πολλοί Κινέζοι από τους Βρετανούς (που είχαν αποικία την Κίνα), για να κατασκευαστεί το σιδηροδρομικό δίκτυο κι άλλα μεγάλα έργα υποδομής. Οι Κινέζοι αυτοί, ξέμειναν στην Αφρική και όσοι μπόρεσαν ν’ αντέξουν από τον επιθετικό εθνικισμό των μαύρων (εξεγέρσεις του ’60), σήμερα δραστηριοποιούνται στα εμπορικά κέντρα του Ναϊρόμπι, της Κινσάσα κλπ.
Στην Ασία οι Ινδοί και οι Πακιστανοί, ήταν η φτηνή εργατική δύναμη, για να εφαρμόσουν οι Βρετανοί και οι Ολλανδοί, τις αποικιακές επιδιώξεις τους, στην Μαλαισία, στην Ινδονησία και στη Σιγκαπούρη. Σήμερα σ’ αυτές τις χώρες, συναντάμε μεγάλες κοινότητες, από πρόσωπα που μετανάστευσαν εκεί από τις πρώην βρετανικές περιοχές, για να εργαστούν στις φυτείες και στην μεταποίηση προϊόντων. Οι Κινέζοι είναι οι περισσότεροι μετανάστες στην Ασία και στις ΗΠΑ, ενώ αρκετοί Γιαπωνέζοι, έχουν ριζώσει στο Περού και στην Βραζιλία.
Αργότερα (χρησιμοποιώντας το πρότυπο της αμερικανικής πρόσκλησης), σημαντικά μεταναστευτικά κύματα, προωθήθηκαν στην μεταπολεμική Γερμανία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο κ.ά. Οι νότιο-Ευρωπαίοι γκασταρμπάιτερς, πήγαν στις εν λόγω χώρες, για να αποκαταστήσουν και για να επεκτείνουν, την βιομηχανική παραγωγή της ανάκαμψης.
Με δυο λόγια, οι μετανάστες ήταν ευπρόσδεκτοι, για να εργαστούν σε συγκεκριμένο χώρο, έχοντας γνώση των απολαβών τους και του χρονοδιαγράμματος απασχόλησής τους. Ελάχιστοι ήταν οι παράνομοι μετανάστες (κυρίως Τούρκοι και Γιουγκοσλάβοι στην Γερμανία), που εκμεταλλεύτηκαν την φιλομεταναστευτική πολιτική της γερμανικής ανόρθωσης (1955-1980). Ειδικά στην Γερμανία, η πολιτική αντιπαράθεση των δύο συνασπισμών στην εποχή του «Ψυχρού Πολέμου», έφερε πολλούς μετανάστες στην χώρα, από τις περιοχές του ανατολικού μπλοκ. Όμως το ψηλό μορφωτικό επίπεδο αυτών, στην ουσία δεν δημιούργησε προβλήματα στην γερμανική τους αφομοίωση.
Σήμερα όμως, όλα αυτά τα ιστορικά δεδομένα, έχουν αλλάξει άρδην. Οι μαζικές εισδοχές απελπισμένων, από τις αφρικανικές χώρες και την Ασία. Τ’ αλλεπάλληλα απροσκάλεστα κύματα από λαθρομετανάστες και πρόσφυγες. Ο μικρός χρόνος αφομοίωσης του κάθε κύματος εισδοχής στην χώρα υποδοχής (που δεν αφήνει περιθώρια κοινωνικής ισορροπίας). Οι χαοτικές συνέπειες της οικονομική κρίσης, που έχουν δημιουργήσει το αίσθημα της ανασφάλειας. Η πολιτιστική και θρησκευτική διάσταση γηγενών και εισερχόμενων, έχει μορφοποιήσει στους ντόπιους, την ψυχό της άρνησης. «Δεν χωράμε άλλοι», φωνάζουν. «Δεν έχουμε τόσα λεφτά για να σας ταΐσουμε». «Κι εμείς, είμαστε άνεργοι». Όλα αυτά λοιπόν και πολλά άλλα, έχουν τεντώσει το σχοινί. Έχουν πολλαπλασιάσει την επιθετική αντίληψη των αυτόχθονων. Δείχνουν με ρατσιστική διάθεση, απαξιωτικά την πόρτα, του διωγμού. Του λεγόμενου: «Go home, απροσκάλεστε»!
Κι εμείς στην μέση αυτής της διελκυνστίδας τι κάνουμε; Βοηθάμε με την απραξία μας;
Οι διακηρύξεις αρχών, δεν ταΐζουν τους απελπισμένους. Όταν δεν τους εξασφαλίζονται τα προς το ζην, τι γίνεται; Τι κάνουμε;
Βοηθάμε με τις ανεύθυνες συνταγές, για νομιμοποίηση όλων ανεξαιρέτως; Με τις αγαθές γενικόλογες προθέσεις μας, ότι όλοι έχουν δικαιώματα συνύπαρξης στην χώρα μας; Ανθρωπιστικά δικαιώματα ναι. Τα νομικά όμως δικαιώματα, κατοχυρώνονται με τη συναίνεση όλων. Ο επιθετικός οικοδεσπότης, είναι κίνδυνος για τις δημοκρατικές μας ελευθερίες, για την κοινωνική γαλήνη. Με το να δείχνουμε τον αντιρατσισμό μας, προβάλλοντας την μεροληπτική φιλευσπλαχνία μας στους λαθρομετανάστες, ουσιαστικά σνομπάρουμε το αίτημα των ντόπιων, για συναίνεση, που πρέπει να στηρίζεται στην ποιοτική συνύπαρξη Ελλήνων και ξένων. Στην ενσωμάτωση με επιλεκτικότητα. Τα γκέτο, οδηγούν στο χάος της ξενοφοβίας.
Πόσοι ακόμη χωράνε στην γειτονιά μας; Η ανοικτή πόρτα είναι δίοδος ελευθερίας ή μαρτύριο αποκατάστασης για δαύτους; Με το να τους προωθήσουμε «καμουφλαρισμένους» στις άλλες χώρες της Ε.Ε. είναι «μαγκιά», «ρωμαίικη κουτοπονηριά» ή διπλωματική ανευθυνότητα, με τις καταιγιστικές εις βάρος μας συνέπειες, για την καταπάτηση των συμφωνιών που έχουμε υπογράψει;
Η απαιτητική ελεημοσύνη που προβάλλουν οι νεοεισερχομένοι, είναι κατάντια του πολιτισμού μας. Όμως παράλληλα οι αντοχές μας, βάζουν και όρια στην προσφορά μας. Μέχρι που, μπορούμε να συνεισφέρουμε;
Οι μετανάστες, πιστεύετε ότι θα λύσουν το πρόβλημα των Ασφαλιστικών Φορέων; Η ποιότητα ζωής μιας κοινωνίας. Η διαφάνεια των δαπανών και ο συνετός δημοσιονομικός έλεγχος που μας λείπουν, δεν εξασφαλίζεται από την ασφαλιστική συνεισφορά των χαμηλόμισθων μεταναστών. Ο μετανάστης δεν μπορεί να είναι ο ευρώ- αχθοφόρος, της δικής μας καλοζωίας, το μέσον που θα μας σώσει συγκυριακά από τα ελλειμματικά αποθέματα των Ταμείων. Όταν διασπαθίζεται το μέρισμα των εισφορών μας, από τις λοβιτούρες των επιτήδειων, όσοι μετανάστες κι αν συνεισφέρουν, πάντα θα έχουμε ελλείμματα στα Ταμεία Συντάξεων. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα άλλο σύστημα διαχείρισης των δημοσίων εσόδων. Μια άλλη στρατηγική, για την εξασφάλιση της πλήρους και ακριβοδίκαιης κοινωνικής αρωγής, στο σύνολο των απασχολουμένων.
Και μην ξεχνάμε: Όσο πιο περιορισμένος είναι ό αριθμός κατοίκων μιας χώρας, είναι ευκολότερη και αποτελεσματικότερη η δράση προς την κοινωνική ποιότητα ζωής (π.χ. Σκανδιναβικά κράτη). Η αύξηση του πληθυσμού δεν είναι αριθμητικός αυτοσκοπός, για τη δήθεν διατήρηση του ελληνικού στοιχείου. Αυτό που θα μας εξασφαλίσει την πολιτιστική και οικονομική διάκριση, είναι το Ευ Ζην των πολιτών της χώρας.
Ναι λοιπόν στην ελεγχόμενη μετανάστευση αλλά υπό όρους. Ναι στα δικαιώματα των μεταναστών, αλλά και στις υποχρεώσεις τους. Ο μετανάστης στην χώρα μας πρέπει να γίνει χρήσιμος για την οικογένειά του και τη χώρα του. Ο διεθνισμός μας, ο ουμανισμός μας, πρέπει να δώσει λύσεις στα αδιέξοδα. Και οι λύσεις δεν έρχονται με βερμπαλιστικά συνθήματα τύπου: «Καλοί ή κακοί οι ξένοι». Το θλιβερό θέαμα με τα παιδιά των φαναριών, είναι η επιβεβαίωση, ότι χρειαζόμαστε αποφασιστικές δράσεις τώρα.

Το φετίχ της ανάπτυξης και η ελπίδα της από-ανάπτυξης.

Η οικονομική κατάρρευση που ήρθε τα τελευταία χρόνια, μερικοί ισχυρίζονται, ότι είναι παροδική. Ότι ο καπιταλισμός, σύντομα θα αναπροσαρμοστεί. Θ’ ανακάμψει. Ότι θα ευνοηθούν νέες μορφές επενδύσεων. Ότι η πράσινη οικονομία, είναι ένας εφαρμόσιμος νεοτερισμός, για ν’αποκατασταθεί εν μέρει, η ταραγμένη οικολογική ισορροπία του πλανήτη, αλλά και οι κλονισμένες αγορές.
Η σύγχρονη εκδοχή της αειφόρου ανάπτυξης, θα στηριχτεί στην ήπια τεχνολογία των ΑΠΕ, στην ενεργειακή αποκατάσταση των κτιρίων, στις πράσινες μεταφορές, στη νέα γενιά οικολογικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ο αναπτυγμένος κόσμος, μετά από το καπιταλιστικό παλαντζάρισμα, θα ισορροπήσει και θα κερδίσει την ανάπτυξη, μ’ ένα ρυθμό, που θα πλησιάζει τις παλαιότερες καρπερές εποχές. Η λεγόμενη οικολογική ανάπτυξη, θα μας δώσει τα εφόδια για ν’ ανέβει η κοινωνία μας, σ’ ένα καλύτερο επίπεδο λειτουργίας της, αφού ο καπιταλισμός θ’ αποκτήσει και περιβαλλοντικά κριτήρια. Τα οικολογικά κόμματα και οι αντίστοιχες ΜΚΟ (ισχυρίζεται η λογική του συγκεκριμένου μοντέλου), θ’ αποτελέσουν το μοτέρ για την αφύπνιση του κόσμου, προς αυτή την κατεύθυνση. Με λίγα λόγια, θα συνεχίσουμε να είμαστε πλούσιοι, με την επιλεκτική ευημερία των 2/3της κοινωνίας. Θα είμαστε μια κοινωνία πρότυπο για τους εξαθλιωμένους της Γης, που θα ποθούν τη ζωή μας, θα ονειρεύονται να πλουτίσουν κοντά μας και θα επιδιώκουν, να φύγουν κάποτε από τον τόπο τους, με το οποιοδήποτε κόστος, για να ενσωματωθούν στις δημοκρατικές μας χώρες. Για ν’ αποκτήσουν κάποτε μυαλά, σαν τα δικά μας. Δηλαδή ν’ αντιγράψουν τα καλά μας, αλλά και την κακή μας νοοτροπία, που οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο.
Δεν πρέπει να λησμονούμε. Για την δική μας αειφορία στην ανάπτυξη, κάποιος έχει στην άλλη πλευρά του πλανήτη, δυσφορία. Κάποιος στερείται αυτό, που εμείς καρπωνόμαστε πλουσιοπάροχα. Γιατί, η καπιταλιστική υπεραξία, βγαίνει από το δικό μας κέρδος και τη ζημιά του άλλου. Από την εξαθλίωσή του. Από την υφαρπαγή των πλουτοπαραγωγικών υλών του. Για να υπάρξει λ.χ. το υλικό coltan στις εφαρμόσιμες νέες έξυπνες τεχνολογίες, στο Κονγκό γίνεται εμφύλιος πόλεμος. Για να παραχθούν τα τριαντάφυλλα που προσφέρουμε με ικανοποίηση, στην Κένυα καταστρέφονται λίμνες και περιοχές. Οι κάτοικοι εκεί, που στερούνται την γή τους, που δεν έχουν εργασία, μεταναστεύουν σ’ εμάς. Στην παραθαλάσσια Μπιάφρα, οι εταιρείες πετρελαίου έχουν καταστρέψει το γόνιμο έδαφος. Σπρώχνουν τους κατοίκους στην εξαθλίωση. Δίπλα σ’ αυτήν, πάντα καιροφυλακτεί η διαφθορά και το εύκολο κέρδος. Έτσι γέμισαν οι γειτονιές της Ελλάδας, Νιγηριανούς από την Μπιάφρα, που πουλάνε ναρκωτικά και πορνεία. Όταν οι φυτείες της μπανάνας και του καφέ, στη λατινική Αμερική κ.ά δεν προσφέρουν πλέον κάποιο εισόδημα, γιατί παίζονται οικονομικά παιγνίδια στο χρηματιστήριο (από την υπερεπάρκεια των προϊόντων), οι αγρότες αναγκαστικά εγκαταλείπουν τις περιφέρειες τους και αστικοποιούνται. Έτσι γεννιούνται οι μεγαλουπόλεις τέρατα των 20 και πλέον εκατομμυρίων, χωρίς βασικές παροχές υγιεινής κι ασφάλειας.
Ο τριτοκοσμικός αγρότης, μπροστά σ’ αυτό το χάος της ανάπτυξης, που όλα κατευθύνονται και προγραμματίζονται για τ’ αναπτυγμένα κράτη, ψάχνει απεγνωσμένα συγκυριακές λύσεις για να επιβιώσει. Η μια διέξοδος είναι η παράνομη μετανάστευση. Να ξεφύγει για να γλιτώσει. Να δουλέψει στην ξενιτιά για να στείλει πίσω στην οικογένειά του, το κομπόδεμα της ελπίδας. Η άλλη εκδοχή της επιβίωσης, είναι η καλλιέργεια και η εμπορία των ναρκωτικών. Γι’ αυτό λ.χ. το Τατζικιστάν λέει: «Όταν πουλήσω τα ναρκωτικά μου, θα ξεπληρώσω το εξωτερικό μου χρέος». Και για να μην λοιπόν πραγματοποιήσει αυτόν τον εκβιασμό, αναγκαστικά ενισχύουν οι δυτικές κυβερνήσεις, την τοπική νομενκλατούρα, με χρήματα-προγράμματα, που τα τρώνε μεταξύ τους οι πονηροί ηγέτες και στη συνέχεια, ξαναβάζουν στο τραπέζι τις εκβιαστικές προτάσεις τους. Γι’ αυτό και στην Ευρασία η διαφθορά ζει και βασιλεύει. Οι Αφγανοί ακτήμονες, απογοητευμένοι από την κόλαση των φατριών του προέδρου τους Καρζάι (που τρώνε τον αγλέορα), ψάχνουν για να βρουν την έξοδο κινδύνου. Παίρνουν τον ομματιών τους και περπατάνε για μέρες πεζή, μέσα από βουνά και κινδύνους, για να έρθουν σε μας, να δουν από κοντά, ποιοι είναι αυτοί οι φιλεύσπλαχνοι Ευρωπαίοι, που κατέχουν το μαγικό ραβδάκι του πλούτου. Μας βλέπουν κι αναρωτιούνται: «Γιατί είσαστε τόσο άδικοι με ‘μας και τόσο γαλαντόμοι με τ’ αφεντικά μας, πίσω στην πατρίδα»; Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια γεμίσαμε από λαθρομετανάστες Αφγανούς και Πακιστανούς. Γιατί στο αλισβερίσι της πρέζας, των όπλων, του φυσικού αερίου, των κάθε λογής επιχορηγήσεων, στην πατρίδα τους, δεν μπορούν να είναι όλοι αυτοί, μέσα στη μοιρασιά. Οι καπάτσοι μόνο επιβιώνουν. Αυτοί που ξέρουν το κόλπο να επιβάλλονται. Οι άλλοι, οι παραπεταμένοι, έχουν για μοναδική τους σωτηρία την φυγή… Την ελεημοσύνη μας…
Κι εμείς λοιπόν τι κάνουμε; Υπάρχουν ριζικές λύσεις; Βοηθάνε τα προσωρινά ηρεμιστικά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης (ενίσχυση τραπεζών). Τα New Green Deal αρκούν;
Οι θέσεις εργασίας που υποσχόμαστε, ότι μπορούν να γίνουν στον τόπο μας, είναι μια παγίδα. Τα λέμε για να δελεάσουμε τους δικούς μας απελπισμένους ανέργους, για να τονωθεί η οικονομία μας. Όμως παράλληλα γινόμαστε και κράχτης, ότι στις περιοχές μας, από την αναδιανομή του πλούτου, από τον νέο ορίζοντα της πράσινης ανάπτυξης, έχετε κι εσείς απελπισμένοι της Γης, εδώ ένα μερίδιο, μια ελπίδα να επιβιώσετε κοντά μας.
Η ουσιαστική πράσινη τεχνολογία είναι η ευχή, όχι του καπιταλισμού, αλλά της παγκόσμιας κοινότητας. Είναι το μέλλον της επιβίωσης στον πλανήτη μας. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν απ’ εκεί. Από κείνα τα μέρη, που θέλουν ψωμί και μια νέα στρατηγική στην χάραξη της οικονομίας τους. Μια άλλη, διαφορετική νοοτροπία στο μοντέλο ζωής, στην ποιότητα ζωής τους. Ας επιλέξουμε τις υποανάπτυκτες περιοχές να δώσουμε το στίγμα της νέας μας αντίληψης, που στηρίζεται στην ανταλλαγή των ήπιων αγαθών κι όχι στην εντατικοποίηση της παραγωγής και στη συντήρηση της χύμα κατανάλωσης. Τ’ αυτοκίνητα (ακόμα και τα υβριδικά), που κατασκευάζονται στις φτωχές χώρες, δεν είναι γι’ αυτούς «πρότυπο της οικολογικής αντίληψης». Τα λουλούδια που παράγουν εκεί, δεν πηγαίνουν στα σπίτια τους, αλλά στα βάζα των πλουσίων της Γης. Οι μεταφορές των δυο συγκεκριμένων αγαθών, που διανύουν τεράστιες αποστάσεις, για να φτάσουν στα σημεία πώλησης στην Ευρώπη και στην Αμερική, καταστρέφουν συνολικά την ατμόσφαιρά του πλανήτη. Μην τους εθίζουμε λοιπόν με το πρόσκαιρο κέρδος. Μην φτιάχνουμε λοιπόν εκεί στους τόπους τους, ηγετίσκους που μας κακό-αντιγράφουν. Οι θέσεις εργασίας στον Τρίτο Κόσμο, δεν είναι αυτοσκοπός, για να δείξουμε τον ανθρωπισμό μας. Κάθε θέση εργασίας, κάθε είδους ενίσχυση, πρέπει να έχει ποιοτικά χαρακτηριστικά. Να στοχεύει σε μια διαφορετική αναδιοργάνωση της ντόπιας οικονομίας κι όχι στην ποσοτική της παραγωγή. Ας μην τα ζητάμε μόνο για πάρτι μας τα κέρδη, από την εξάντληση των αντοχών τους. Ας μην τους κάνουμε επαίτες απατηλών ελπίδων, με τις κομπίνες της αγροτικής πολιτικής μας. Ας σταματήσουμε να τους αντιμετωπίζουμε ως «ρακοσυλλέκτες», που θα μαζέψουν κάθε διεθνές φιλοδώρημα. Η επικοινωνιακή μας πολιτική, με τα «κλαμένα μωρά» του Τρίτου Κόσμου, είναι τρικ, για να τονωθεί η φιλευσπλαχνία των αφελών χορτασμένων. Για να κερδίσει πόντους η διπλωματία του δήθεν ουμανισμού. Των αμέτρητων διεθνών συμφωνιών, που οργανώνουν οι καλοζωισμένοι. Που τα λόγια και τα γραπτά, είναι στάχτη στα μάτια, για τους ανυποψίαστους πολίτες, που υπνωτίζονται από όμορφα λόγια. Ας μην καταντήσουμε τις χώρες του Τρίτου Κόσμου, σκουπιδοντενεκέ της τεχνολογίας, που δεν θέλουμε στην αυλή μας. Η οικολογία, δεν είναι το βίτσιο των πλούσιων. Είναι παγκόσμια απαίτηση, Ας το προβάλλουμε δυναμικά με το παράδειγμά μας, σ’ όλους εκείνους, που ροκανίζουν τον κορμό, που κάθονται πάνω του.
Από τον Τρίτο Κόσμο ν’ αρχίσει λοιπόν «η πράσινη εποχή», για να φύγουν πάλι πίσω, όσοι με το ζόρι ήρθαν στα μέρη μας, για να ευημερήσουν.
Η περιφερειακή ανάπτυξη, ξεκινάει από την Ασία την Αφρική τη Λατινική Αμερική κι όχι από τις επενδύσεις του στιλ: «Ανταλλαγές ρύπων». Ο πλανήτης και η οικολογική ισορροπία του, δεν είναι χρηματιστήριο. Μην εθίζουμε λοιπόν τους αχόρταγους, στην πολιτική του μάθετε το πώς θα τα κονομιέστε, για να μας αντιγράψετε.
Η πράσινη τεχνολογία πρέπει να μεταφερθεί σ’ εκείνους τους τόπους, απ’ όπου ξεκινούν οι απελπισμένοι άνθρωποι. Οικονομικά και κοινωνικά είναι δικαιότερο. Ωφελιμιστικά μας συμφέρει. Ας αναλογιστούμε τα έξοδα που καταβάλλονται για τη φύλαξη των συνόρων και για τις άλλες δαπάνες που δίνονται στο εσωτερικό της Ε.Ε. για ν’αντιμετωπιστεί κατασταλτικά η λαθρομετανάστευση, Ας συνυπολογίσουμε στα συνολικά έξοδα, τα κονδύλια που χορηγούνται στον Τρίτο Κόσμο, για να στηρίξουμε ουσιαστικά μέσα από τις στρατιωτικές δαπάνες και τα λοιπά προγράμματα δελεασμού της ντόπιας νομενκλατούρας, τις πολιτικές δημοσίων σχέσεων. Πρέπει εκεί, να βοηθήσουμε τον απελπισμένο κόσμο να καταλάβει, ότι η υπεργεννητικότητά του, είναι μια ωρολογιακή βόμβα, που θα τους συμπαρασύρει στην ολική καταστροφή του χώρου τους και των ελπίδων τους, για ευημερία.
Η μετακίνηση ατόμων πρέπει ν’ αλλάξει προσανατολισμό. Δεν είναι αυτοσκοπός μας η αναγκαστική μετανάστευση. Η ελεύθερη επιλογή του καθενός για αλλαγή τόπου, πρέπει ν’ αποκτήσει τα χαρακτηριστικά των πολιτιστικών ανταλλαγών και του τουρισμού κι όχι να μπει στη λογική του «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα». Πρέπει ο άνθρωπος να παραμένει αξιοπρεπής εργαζόμενος στον τόπο του. Να καταλάβει μέσα από την δική μας προσφορά, ότι γίνεται να συνεννοηθούν οι πολιτισμοί, χρησιμοποιώντας ένα εναλλακτικό μοντέλο, κοινωνικής ευημερίας. Για το καλό όλων μας, πρέπει να στηριχτεί η συνύπαρξη στην ποιότητας ζωής και στην οικολογική ισορροπία του πλανήτη.
Απέναντι λοιπόν σ’ όλα αυτά τα σημερινά πομπώδη κι αναποτελεσματικά σοσιαλδημοκρατικά σχέδια της διαρκούς ανάπτυξης των οικονομιών (sustainable development) ή της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης των αγορών, προβάλλει δυναμικά η παρουσία της οικολογικής από-ανάπτυξης (de-growth). Δηλαδή, ο διαφορετικός, ο αντισυμβατικός τρόπος για να κατακτήσομε την κοινωνική και ψυχική μας ηρεμία. Να βάλουμε ένα φρένο στον χυδαίο οικονομισμό, που στηρίζει το άκρατο κέρδος. Που διευρύνει τις διαφορές αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων λαών. Μ’ αυτήν λοιπόν την «από-ανάπτυξη», την αντιστροφή του κατεστημένου, του συσσωρευτικού, του ανταγωνιστικού οικονομικού μοντέλου ζωή, προς την εναλλακτική συνδιαλλαγή των κοινωνιών, αντιμετωπίζουμε το τρέχον και καυτό θέμα της μετανάστευσης.

* Ο Μιχάλης Μιχελής είναι δημοσιογράφος

"Πράσινο 'νιου ντιλ'": μια παγκόσμια εναλλακτική πρόταση

Του Ράινχαρντ Μπιτικόφερ*

The Green New Deal as a Transatlantic Challenge
© The Globalist
Αύγουστος 24 2009
Μετάφραση και επιμέλεια από την ομάδα του PPOL

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια διάψευση: όχι, το σύνθημα «πράσινο νιου ντιλ"» (GND) δεν το ανακάλυψαν οι «πράσινοι». Το GND επίσης δεν ανήκει στους «πράσινους», έστω κι αν εμείς, οι πράσινοι, πιθανότατα συγκαταλεγόμαστε στους πλέον ενθουσιώδεις οπαδούς του.

Το GND είναι μια εθνική και διεθνής στρατηγική που σηματοδοτεί μια θεμελιώδη αλλαγή παραδείγματος τόσο για τον αναπτυγμένο όσο και για τον υπό ανάπτυξη κόσμο.

Η πράσινη σκέψη -που γελοιοποιούνταν μέχρι πρόσφατα- καταλαμβάνει πια ηγεμονική θέση. Στην πραγματικότητα κάθε πολιτική διήγηση -όχι μόνο προοδευτική, αλλά κάθε πολιτική στρατηγική που αρνείται να δεχθεί την δικτατορία του παρόντος και του παρελθόντος επί του μέλλοντος- αναγκαστικά θα είναι πράσινη.

Προτείνοντας μαζικές επενδύσεις και καινοτομίες, το GND προτείνει μια άμεση απάντηση στην παρούσα παγκόσμια οικονομική κρίση -αλλά και στην πολύ σοβαρότερη κρίση που είναι γνωστή ως υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η συμμαχία που διαμορφώνεται γύρω από το GND είναι πράγματι εντυπωσιακή: περιλαμβάνει το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μπυν (Ban Ki-moon), τον ,Αχιμ Στάινερ (Achim Steiner) του «προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον» (UNEP), την κορεατική κυβέρνηση, τον Τζον Ποντέστα (John Podesta) του «κέντρου για αμερικανική πρόοδο» (CAP) και τον Βαν Τζόουνς (Van Jones), το νέο σύμβουλο πράσινων θέσεων εργασίας του προέδρου Ομπάμα (Obama). Περιλαμβάνει επίσης στην Ευρώπη πολλούς πολιτικούς ηγέτες, διακεκριμένους επιστήμονες και επιχειρηματίες.

Αν και δε χρησιμοποίησαν τον όρο GND, ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ (Arnold Schwarzenegger) και ο πρόεδρος Ομπάμα αναφέρθηκαν επίσης σε μια ταυτόσημη προσέγγιση.

Στην ομιλία της ορκωμοσίας του τον περασμένο Ιανουάριο ο πρόεδρος Ομπάμα επιχειρηματολόγησε υπέρ της άποψης πως οι τελευταίες κρίσεις που αντιμετωπίζουμε δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν μία-μία. Επικαλέστηκε μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση -οι κρίσεις θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν με τρόπους που να λύνουν πολλά προβλήματα ταυτόχρονα.

Επί παραδείγματι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ταυτόχρονα την οικονομική κρίση, τη διατροφική κρίση στις φτωχές χώρες (σήμερα υποφέρουν από υποσιτισμό 1 δις άνθρωποι, πράγμα πρωτοφανές στην ιστορία) και την κλιματική κρίση, που σταδιακά συναρθρώνεται και με προβλήματα άμυνας και ασφαλείας όλο και περισσοτέρων χωρών.

Η ανάγκη για μία νέα αναπτυξιακή στρατηγική πέρασε ακόμα και το κατώφλι του «οργανισμού οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης» (ΟΟΣΑ), που έδωσε στα κράτη-μέλη του διορία ενός έτους προκειμένου να καταθέσουν τις προτάσεις τους για μια ανάπτυξη φιλική προς το περιβάλλον. Πιστεύω πως η απάντηση πρέπει να είναι -και θα είναι- ένα παγκόσμιο «πράσινο "νιου ντιλ"».

Το GND είναι φανερό πως αναφέρεται στο «νιου ντιλ» του προέδρου Ρούσβελτ (Roosevelt). Κι αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι. Αν και πολλά άλλαξαν από τότε, υπάρχουν σαφείς αναλογίες με εκείνη την εποχή. Όπως τότε, έτσι και τώρα δεν αντιμετωπίζουμε απλά μια οικονομική καταστροφή, αλλά μια πρόκληση να αλλάξουμε τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε.

Η πρόκληση που αντιμετωπίζει το οικονομικό μας σύστημα -και κατ, επέκταση ο τρόπος ζωής μας- δεν προέρχεται από δυνάμεις που να το υπερβαίνουν. Αντιθέτως, μπορεί να αντιμετωπιστεί εντός των ορίων του οικονομικού και πολιτικού μας συστήματος -όπου όμως η απουσία αειφορίας στην καθημερινότητά μας κινδυνεύει να οδηγήσει τον καπιταλισμό στην αυτοκτονία.

Ανήκει πια στους περιβαλλοντιστές να διασώσουμε την οικονομική τάξη με τον πράσινο τρόπο. Η ανθρωπότητα είναι αναγκασμένη να βρει τρόπο να διαβιώνει αειφορικά. Αυτό που ζητάω είναι μια νέα βιομηχανική επανάσταση, μια ριζική αλλαγή στο «μεταβολισμό» του βιομηχανικού κόσμου, η ανάπτυξη ενός νέου, περιβαλλοντικού πολιτισμού.

Στη βάση αυτής της ριζικής αλλαγής βρίσκεται μια νέα βιομηχανική πολιτική, που θα φέρει επανάσταση στον τρόπο που καταναλώνουμε ενέργεια, με ξεκάθαρο στόχο τη μετάβαση σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών θερμοκηπικών αερίων. Για να μιλήσω για ένα μόνο από τους συγκεκριμένους στόχους μας, είναι απολύτως δυνατό για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) να παράγει το 100% της ενέργειάς της από «ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» (ΑΠΕ) πριν το 2050.

Τι θα συμβεί αν η ανθρωπότητα αποτύχει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας τέτοιας εναλλακτικής προσέγγισης στο status quo; E, αν αφήσουμε ανεξέλεγκτη την κλιματική αλλαγή, και σήμερα αυτό κάνουμε σε γενικές γραμμές, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με καταστροφές πρωτοφανούς κλίμακας.

Ο Νικ Στερν (Nick Stern), πρώην αντιπρόεδρος της «παγκοσμίου τράπεζας», υπολόγισε το 2006 πως η κλιματική αλλαγή μπορεί να κοστίσει όσο το 20% του παγκοσμίου ΑΕΠ.

Πιο πρόσφατα, τον περασμένο Ιούνιο, η «εθνική διοίκηση ωκεανών και ατμόσφαιρας» των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ), αφού σημείωσε πως η «κλιματική αλλαγή φαίνεται να εξελίσσεται ταχύτερα από ότι προβλέπαμε», εκτίμησε σε 90% τις πιθανότητες μέσα στον επόμενο αιώνα η ανεξέλεγκτη εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής να εξαναγκάσει 3 δις ανθρώπους να επιλέξουν μεταξύ της λιμοκτονίας και της μετακίνησης προς περιοχές με καλύτερες κλιματικές συνθήκες.

Αν αυτά σας φαίνονται δυσοίωνα, τι θα λέγατε για τα 200 δις δολάρια (140 δις ευρώ) που θα κοστίσει μόνο η εξασφάλιση της ύδρευσης των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών έως το 2020; Τι θα λέγατε για την αυξανόμενη απειλή για τη διεθνή ασφάλεια που αντιπροσωπεύει ο ανταγωνισμός για τους μειούμενους υδατικούς πόρους και την αυξανόμενη σπάνη των αρδεύσιμων γαιών;

Η φύση έθεσε συγκεκριμένα όρια στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος (CO2). Από τη στιγμή που τα ξεπεράσουμε, δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής. Η φύση δε δίνει αναστολές.
Αν θέλουμε να αποφύγουμε το χάος, θα χρειαστεί να πετύχουμε τρεις συγκεκριμένους στόχους:
Έως το 2050, οι εκπομπές CO2 θα πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 50% σε σχέση με το 1990.
Τα βιομηχανικά κράτη πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων τους κατά 80-95% έως το 2050.
Οι εκπομπές CO2 θα πρέπει να φθάσουν στο ζενίθ τους έως το 2015
Προφανώς όλα αυτά είναι δύσκολα, αλλά όχι αδύνατα.
Προφανώς επίσης, αυτή η οπτική δεν είναι αποδεκτή από όλους Ο Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι (Silvio Berlusconi) π.χ. επιχειρηματολογεί πως δεν είναι δυνατό να ασχολείται με την κλιματική αλλαγή ενώ αντιμετωπίζει οικονομική κρίση. Στην πρόσφατη σύνοδο του G8 στην Ιταλία Ο κ. Μπερλουσκόνι σημείωσε ειρωνικά πως το να ασχολείσαι με τις εκπομπές CO2 εν μέσω οικονομικής κρίσης ήταν σαν να ασχολείσαι με το χτένισμά σου ενώ πάσχεις από πνευμονία.
Αυτού του είδους οι συμπεριφορές πιστοποιούν μια βασική παρεξήγηση: συμφωνούμε πως ναι, όπως ο πρόεδρος Ρούσβελτ την εποχή του «νιου ντιλ», μας απασχολεί κυρίως η απασχόληση, η ρύθμιση των αγορών, η καταπολέμηση της φτώχειας.
Η επιδίωξη ενός GND συνεισφέρει ακριβώς σε αυτό: με άλλο λόγια, η σωτηρία του πλανήτη θα μας βοηθήσει να ανοικοδομήσουμε τις οικονομίες μας.
Οι συνήγοροι του GND υπογραμμίζουν δύο σημεία:
Πρώτον, το GND ενισχύσει την απασχόληση και την κοινωνική ισότητα.
Δεύτερον, θα κάνει τις οικονομίες μας πιο ανταγωνιστικές
Οπότε, όσοι αρνούνται να ενδιαφερθούν για τις περιβαλλοντικές διαστάσεις του GND, ας ασχοληθούν τουλάχιστο με τις οικονομικές του προοπτικές.
Ας μιλήσουμε για την απασχόληση. Σύμφωνα με μία έρευνα του CAP, ο «νόμος περί καθαρού αέρα και ασφάλειας» και ο «νόμος περί ανάκαμψης και επανεπένδυσης» του 2009, θα οδηγήσουν σε επενδύσεις της τάξης των 150 δις δολαρίων (105 δις ευρώ) ετησίως τα επόμενα δέκα χρόνια, που θα δημιουργήσουν 1.7 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας.

Το γερμανικό παράδειγμα της ανάπτυξης των ΑΠΕ δείχνει πως δε μιλάμε εδώ για υποσχέσεις κενές περιεχομένου.Η Γερμανία δημιούργησε ήδη 280,000 θέσεις εργασίας στον τομέα των ΑΠΕ και αναμένεται να δημιουργήσει άλλες 280,000 έως το 2020. Να σημειώσουμε πως έως σήμερα η πραγματική επέκταση των ΑΠΕ ξεπερνά και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Σήμερα, η Γερμανία δεν υστερεί από κανένα σε ότι αφορά την ανταγωνιστικότητα των ΑΠΕ.
Σήμερα το 8% της γερμανικής οικονομίας (και το 2.2% της οικονομίας της ΕΕ-25) θεωρείται «πράσινο». Σύμφωνα με μια μελέτη του «γερμανικού ινστιτούτου οικονομικής έρευνας» (DIW), έως το 2020 στη Γερμανία ο «πράσινος» τομέας της οικονομίας θα ξεπεράσει σε σημασία εκείνο της μηχανουργίας και της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Αλλά το GND υπερβαίνει την ανάπτυξη του «πράσινου» τομέα της οικονομίας. Αφορά μάλλον σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική «πρασινίσματος» όλων των τομέων της οικονομίας, που βασίζεται σε τρεις πυλώνες:
Τις ΑΠΕ
Την ενεργειακή αποτελεσματικότητα
Την τεχνολογία μείωσης των εκπομπής θερμοκηπικών αερίων και τις πράσινες υποδομές
Αν η ΕΕ αποδεχθεί αυτήν τη στρατηγική, την επόμενη πενταετία θα δημιουργηθούν πέντε εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Όπως το έθεσε ο επίτροπος της ΕΕ Αλμούνια (Almunia): «βάλτε την πράσινη ανάπτυξη στον πυρήνα των πολιτικών σας».
Δείτε π.χ. την αυτοκινητοβιομηχανία. Ο διευθύνων σύμβουλος της «ντάιμλερ» Ντίτερ Ζέτσε (Dieter Zetsche) δήλωσε πρόσφατα πως «θα πρέπει να ξαναεφεύρουμε το αυτοκίνητο». Έχει δίκιο, και αυτό το έργο θα ολοκληρωθεί αναγκαστικά υπό δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Μια πρόσφατη μελέτη των «ALIX συνεταίρων» για την παγκόσμια αγορά αυτοκινήτου εκτιμά πως από το Β, παγκόσμιο πόλεμο, ουδέποτε οι προοπτικές της αυτοκινητοβιομηχανίας ήταν πιο δυσοίωνες και επισφαλείς από ότι σήμερα.
Από την άλλη είναι σαφές πως Λυδία λίθος για το ποιες επιχειρήσεις θα επιβιώσουν θα είναι η ενεργειακή τους αποτελεσματικότητα. Παραφράζοντας τον Τόμας Φρίντμαν (Thomas L. Friedman) θα τολμούσα μια πρόβλεψη: η αυτοκινητοβιομηχανία που θα γίνει ταχύτερα «πράσινη» χρησιμοποιώντας την πιο έξυπνη τεχνολογία, θα είναι εκείνη που θα ηγηθεί του κλάδου τον 21ο αιώνα.
Ας δούμε τον τομέα των οικοδομών. Η ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας θα καταστήσει στο εγγύς μέλλον κανόνα τις ενεργειακά αποτελεσματικές κατοικίες και την «πράσινη» οικοδομή. Θα κατοικούμε σε σπίτια με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας, ή ακόμα και σε σπίτια-παραγωγούς ενέργειας.
Δεν φαντασιώνομαι εδώ: αναφέρομαι σε τεχνολογίες που έχουν ήδη κατασκευαστεί (από την BASF π.χ) που είναι ήδη διαθέσιμες. Ιδού ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία: η Κίνα αναμένεται να οικοδομήσει έως το 2020 όσες κατοικίες υπάρχουν ήδη σήμερα στην ΕΕ-15. Ποιος θα αναλάβει την οικοδόμηση αυτών των κατοικιών, υπό ποίες προδιαγραφές, με ποιες τεχνολογίες; Δεν είναι φανερό πως οι πιο πράσινες τεχνολογίες είναι και οι πιο ευεπίφορες ώστε να κερδηθεί ο οικονομικός ανταγωνισμός;
Αναμένεται να υπάρξει οξύτατος ανταγωνισμός μεταξύ εταιρειών και εθνών για το ποιος θα εκμεταλλευθεί καλύτερα το πράσινο κύμα. Ο ανταγωνισμός είναι αναγκαίος -και θα επιταχύνει τη μετάβαση εκεί που θέλουμε. Αλλά από την άλλη, θα ήθελα να δω περισσότερη «πράσινη» συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης από όση είδαμε έως σήμερα.
Η νέα αμερικανική κυβέρνηση άνοιξε πολλά καινούργια πεδία ανάπτυξης αυτής της συνεργασίας. Η επερχόμενη αναθεώρηση της «στρατηγικής της Λισσαβόνας» μπορεί από τη μεριά της να αξιοποιηθεί σαν μια ευκαιρία για να κάνουμε ένα άλμα στην πράσινη ανάπτυξη. Μολοταύτα, κανείς από τους ατλαντικούς εταίρους δε διαθέτει ολοκληρωμένη στρατηγική για την ανάπτυξη της οικολογικής καινοτομίας. Από την άλλη, αμφότεροι διαθέτουν ορισμένες χρήσιμες εμπειρίες, που μπορεί να αξιοποιηθούν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Οι ΗΠΑ π.χ. διαθέτουν ένα εξαίρετο σύστημα περιβαλλοντικής πιστοποίησης. Η ΕΕ σχεδιάζει τώρα το δικό της... Δε θα πρέπει να προβλεφθεί αμοιβαία αναγνώρισή τους;
Η ΕΕ διαθέτει εμπειρία στην προώθηση των ΑΠΕ, που οι ΗΠΑ μπορούν να αξιοποιήσουν. Τα γερμανικά κίνητρα μάλιστα αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά και επιβάρυναν ελάχιστα τους φορολογούμενους, αποδίδοντας τα μέγιστα στην οικονομία. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο;
Σε ότι αφορά το σύστημα εμπορίας ρύπων της ΕΕ, κοστολογεί ήδη τις εκπομπές CO2 στην παραγωγή ενέργειας και τη βιομηχανική παραγωγή, την ώρα που οι ΗΠΑ σχεδιάζουν το δικό τους ανάλογο σύστημα. Πότε θα συνδεθούν οι δύο προσεγγίσεις;
Οι νέες τεχνολογίες χρειάζονται και νέες προδιαγραφές. Γιατί να μη συμφωνηθούν κοινές προδιαγραφές για τον ανταγωνισμό στις ΗΠΑ και την ΕΕ; Δε θα ευνοούσε κάτι τέτοιο τη συνεργασία των δύο πλευρών;
Τέλος, γιατί να μην υπάρχει περισσότερη ανταλλαγή εμπειριών στους μηχανισμούς ελέγχου και χρηματοδότησης της «πράσινης ανάπτυξης»;
Πώς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες την εμπειρία της ΕΕ στoν οικολογικό σχεδιασμό;
Δε θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε στον προσδιορισμό μιας κοινής προσέγγισης στις προδιαγραφές της κατανάλωσης ή της παραγωγής ενέργειας των διαφόρων προϊόντων;
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε μολοταύτα πως υπήρξαν σημαντικές πρόοδοι στην ατλαντική «πράσινη» συνεργασία.
Στο πόρισμα της συνόδου ΗΠΑ-ΕΕ της Πράγας π.χ. συμπεριλήφθηκε η «συνεργασία στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και υπέρ της μετάβασης το ταχύτερο δυνατό σε πιο πράσινες και καθαρές ατλαντικές οικονομίες». Σε ό,τι αφορά το μέλλον του «ατλαντικού οικονομικού συμβουλίου» (TEC) o επίτροπος Φερχόιγκεν (Verheugen) μου δήλωσε πρόσφατα πως η «ευρωπαϊκή επιτροπή» επιθυμεί διακαώς να καταστήσει την περιβαλλοντική συνεργασία ακρογωνιαίο λίθο της μελλοντικής δράσης του TEC.
Επιπλέον οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες προδιαγραφών CEN και CENELECαξιοποίησαν την ετήσια σύνοδό τους του 2009 που έγινε στη Μαδρίτη προκειμένου να συζητήσουν τις προδιαγραφές της οικολογικής καινοτομίας. Προσβλέπω σε ατλαντική συνεργασία και σε αυτόν τον τομέα.
Θα ήθελα όμως να επιμείνω στον επείγοντα χαρακτήρα αυτών των θεμάτων. Παρ, όλη την πρόοδο σε ότι αφορά το παγκόσμιο GND, απέχουμε ακόμα πολύ από τους στόχους μας. Επιπλέον, αρχίζει να παγιώνεται η αίσθηση πως χάνουμε την κούρσα ενάντια στο χρόνο. Η κλιματική αλλαγή θερμαίνει διαρκώς τον πλανήτη ενώ η οικονομική ανάκαμψη σέρνει τα πόδια της.
Οπότε χρειαζόμαστε πιο φιλόδοξες προσεγγίσεις, πιο τολμηρές πολιτικές, περισσότερη συνεργασία μεταξύ πολιτικών, επιχειρηματιών, μη-κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) και πολιτών.
Επιτρέψτε μου να καταλήξω σε πιο αισιόδοξους τόνους: αν και είναι ακόμα πολύ αμφίβολο αν θα κατορθώσουμε το Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη να πετύχουμε μια ιστορικής σημασίας συμφωνία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, θα ήθελα να αναδείξω το αισιόδοξο μήνυμα που μας έρχεται από μια επιχειρηματική πρωτοβουλία.
Αναφέρομαι στο σχέδιο «ντεζέρτεκ»: είκοσι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες, πολλές εξ αυτών γερμανικές, αποφάσισαν να συνεταιριστούν και να επενδύσουν 400 δις ευρώ σε μία εγκατάσταση παραγωγής ηλιακής ενέργειας στη βόρειο Αφρική που θα ήταν δυνατό, αν όλα πάνε καλά, να εξασφαλίσει το 15% των ενεργειακών αναγκών της ΕΕ έως το 2050.
Τι με κάνει τόσο αισιόδοξο σε αυτό; Δύο πράγματα:
Πρώτον, διότι αποδεικνύει οικονομικό ορθολογισμό. Το «πρασίνισμα» της οικονομίας δεν αφορά πλέον τη διανομή της οικονομικής επιβάρυνσης, αλλά τη διανομή οικονομικών κερδών.
Δεύτερον, διότι λαμβάνει χώρα καταμεσής στην οικονομική κρίση κι έτσι δίνει αξιοπιστία στους ισχυρισμούς μας πως η πράσινη οικονομία αποτελεί τη διέξοδο από την οικονομική τρύπα στην οποία έχουμε πέσει.
Όπως είπα, το πράσινο αρχίζει να γίνεται ηγεμονικό. Το GND βρίσκεται σε εξέλιξη. Ως «πράσινος» πολιτικός, καλοδέχομαι αυτήν την εξέλιξη. Είτε μας αρέσει, είτε όχι, το «πράσινο» δεν πρόκειται να υπάρχει χωρίς τις επιχειρήσεις, και οι επιχειρήσεις θα αποτύχουν χωρίς «πράσινο». Ας συσπειρώσουμε όλη μας την ευρηματικότητα κι ας εξασφαλίσουμε πως η οικολογική καινοτομία και το πρασίνισμα της οικονομίας θα είναι οι πυλώνες μιας επιτυχούς ατλαντικής συνεργασίας τον 21ο αιώνα.

*Ο Reinhard Bόtikofer είναι Γερμανός ευρωβουλευτής, αντιπρόεδρος τηςομάδας των «πρασίνων» στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο