Μια αξιοσημείωτη ανάλυση με τίτλο «Η κουλτούρα της διαφθοράς διασύρει την Ελλάδα» δημοσιεύτηκε στο γερμανικό περιοδικό Spiegel. Διαβάστε τα πιο ενδιαφέροντα αποσπάσματα.
[...] Στα όρια της εθνικής χρεοκοπίας έχει οδηγήσει τη χώρα η ελληνική κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να απειλείται ολόκληρη η ζώνη του Ευρώ. Ωστόσο, η ελίτ της χώρας θεωρεί ότι άλλα μέλη της νομισματικής Ένωσης θα πληρώσουν, παρά την ευρεία αναποτελεσματικότητα και διαφθορά.
Επί σειρά ετών, οι συντηρητικοί και οι σοσιαλιστές, οι οποίοι εναλλάσσονταν στη διακυβέρνηση της χώρας, δανείζονταν σαν να μην υπήρχε αύριο. Μέσω κακοδιαχείρησης και νεποτισμού, οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Οι πολίτες, από την πλευρά τους, αντέδρασαν συμμετέχοντας στη διαφθορά και την απάτη.
Με τη χρήση του ευρώ, η κατάσταση αυτή δεν αποτελεί αποκλειστικό πρόβλημα μιας μικρής χώρας 11 εκατομμυρίων κατοίκων, αλλά επηρεάζει όλη την Ευρώπη. Μια εθνική χρεοκοπία σε χώρα του ευρώ μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στο νόμισμα. [...]
Την περασμένη εβδομάδα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Wolfgang Schäuble, προσπάθησε να καθησυχάσει τα πράγματα, όταν, μιλώντας στην εφημερίδα Bild, δήλωσε ότι, παρόλο που η Ελλάδα έχει ζήσει, «καλά, παρά τα μέσα της, δεν μπορούμε να πληρώσουμε για τα λάθη των Ελλήνων». Επρόκειτο για μια δήλωση που κάνει κάποιος όταν γνωρίζει ότι αυτό ακριβώς είναι που θα συμβεί στο τέλος.
Πριν την εκλογή του στις 4 Οκτωβρίου, ο νέος Έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου μετέφρασε το σλόγκαν «Αλλαγή – Ναι, μπορούμε» του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στα Ελληνικά. Η εκδοχή του Παπανδρέου όμως ήταν λίγο πιο δραματική: «Πρέπει να αλλάξουμε, αλλιώς βουλιάζουμε». Το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου, κατάφερε να «περάσει» τον πιο αυστηρό προϋπολογισμό στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, μέσω του Κοινοβουλίου. Το μόνο ερώτημα είναι: Αρκεί;
Ζητώντας πολλά από την κυβέρνηση
«Το πρόβλημα είναι ότι η ανίσχυρη οικονομία μας αναμένεται να ξεπεράσει την κρίση με ένα ισχυρό ευρώ, το οποίο σημαίνει ότι ζητάμε πολλά από την κυβέρνηση», δηλώνει κάποιος με την ικανότητα να καταλαβαίνει τον Παπανδρέου και την ομάδα του. Η βίλα του, σε ένα λόφο πάνω από την Αθήνα, είναι γεμάτη με αντίκες, έργα σύγχρονης τέχνης και καλό κρασί.
Ο Γιώργος Κύρτσος ήταν συμμαθητής με τον Παπανδρέου – σε ένα ιδιωτικό σχολείο, εννοείται – και αποφοίτησε μαζί του το 1971. Συνέχισε τις σπουδές του στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και στο London School of Economics. Η Ελλάδα είναι μια φεουδαρχική κοινωνία που κυβερνάται από τις οικογένειες της υψηλής κοινωνίας. Ο πατέρας και ο παππούς του Παπανδρέου υπήρξαν πρωθυπουργοί της χώρας.
Ο Κύρτσος, πρώην οικονομικός σύμβουλος σε μια συντηρητική κυβέρνηση, είναι ιδιοκτήτης δύο εφημερίδων. Ως έφηβος, εντάχθηκε στο Κομουνιστικό Κόμμα. «Αποδέχομαι την κριτική του ΚΚΕ στον καπιταλισμό, αλλά [το σύστημα] μου αρέσει», δηλώνει ο ίδιος.
Ο Παπανδρέου, σημειώνει ο Κύρτσος, προωθεί «πολιτικές για το λαό, όχι για τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Λες και θα περίμεναν. Εύχομαι όλος ο κόσμος να ήταν έτσι». Σε κάποια από τις προεκλογικές του υποσχέσεις, ο Παπανδρέου φαινόταν να αγνοεί το ζήτημα των spread και δεσμεύτηκε να προχωρήσει σε αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων τον ερχόμενο χρόνο. Το αποκαλούμενο spread εκτοξεύτηκε στο 2,7% μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τους διεθνείς οίκους.
Το spread μπορεί να είναι τόσο θανατηφόρο για μια χώρα όσο το θαλασσινό νερό για έναν ναυαγό. Όσο μεγαλύτερο το χρέος μια χώρας, τόσο μεγαλύτερο είναι το επιτόκιο που καλείται να πληρώσει για τα κυβερνητικά ομόλογα. Η Γερμανία, ως ο πιο αξιόπιστος δανειστής της Ευρώπης, είναι το σημείο αναφοράς της Ευρωζώνης. Το spread στο 2,7% σημαίνει ότι ο Παπανδρέου πρέπει να πληρώσει επιτόκιο αυξημένο κατά 2,7% από τον Schäuble ή περίπου 6% σε ελληνικά κρατικά ομόλογα. Το αποτέλεσμα είναι η Ελλάδα να αναγκαστεί να δανειστεί περισσότερο.
Σήμερα, συνεχίζει ο Κύρτσος, η οικονομία δεν είναι πλέον ικανή να χρηματοδοτήσει τα κρατικά ιδρύματα, τα οποία βρίσκονται «εντελώς εκτός ελέγχου». Σύμφωνα με τον Κύρτσο, ο Παπανδρέου, όπως και ο συντηρητικός προκάτοχός του, δεν διαθέτει τη δύναμη να «ψαλιδίσει» τις κυβερνητικές σπατάλες. Στο τέλος, πιστεύει ο Κύρτσος, οι πλούσιες χώρες θα αναγκαστούν να ξεπληρώσουν.
Ταχυδακτυλουργικά κόλπα
Ο Πειραιάς αποτελεί μια χτυπητή περίπτωση. Η κινεζική Cosco Pacific Ltd. έλαβε ένα σημαντικό μερίδιο του κεντρικού λιμανιού της χώρας, κοντά στην Αθήνα. Οι εργάτες του λιμανιού, όμως, είναι πολύ ακριβοί για τους Κινέζους, και γι’ αυτό πρόκειται να απασχοληθούν αλλού, όπου δεν χρειάζονται ή θα απολυθούν τελείως λαμβάνοντας αμοιβή διακοπής εργασιακών σχέσεων ή επιδόματα πρόωρης σύνταξης. [...]
Τα σχολεία αποτελούν άλλη μια χαρακτηριστική περίπτωση. Οι Έλληνες διαθέτουν περίπου 140.000 δασκάλους. [...] Οι συντηρητικοί και οι σοσιαλιστές συνεχίζουν να πιέζουν τους κυβερνώντες για εύρεση εργασίας στους υποστηρικτές τους. Παραδοσιακά στην Ελλάδα, η Αθήνα ήταν ο ειδήμονας στην εκμετάλλευση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων Stage, σχεδιασμένα να χρηματοδοτούν βραχυπρόθεσμες θέσεις εργασίας για τους ανέργους, με τη χρήση προσωρινών συμβολαίων, με στόχο την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας λίγων μηνών. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή περίπου 30.000 αποκαλούμενοι stagiers που εργάζονται στο δημόσιο τομέα, ο οποίος είναι ήδη υπερδιογκωμένος. [...] Όταν η κυβέρνηση Παπανδρέου ανακοίνωσε πρόσφατα ότι σκοπεύει να καταργήσει τα συμβόλαια stage, οι εργαζόμενοι αντέδρασαν και απαίτησαν μόνιμες θέσεις στο δημόσιο.
«Η χώρα αυτή έχει οργανωθεί εξαιρετικά αναποτελεσματικά και ακριβά. Πληρώνουμε συνέχεια για νέα τμήματα του κρατικού μηχανισμού», τονίζει ο Μπάμπης Παπαδημητρίου, οικονομικός αναλυτής. Ο Παπαδημητρίου είναι ο γκουρού της κρίσης για την Ελλάδα, ένα απλό αστέρι για τις δύσκολες εποχές. Είναι παρουσιαστής καθημερινής ραδιοφωνικής εκπομπής, εμφανίζεται στις βραδινές τηλεοπτικές ειδήσεις και γράφει άρθρα για τις εφημερίδες. [...]
Οι Έλληνες, σημειώνει ο Παπαδημητρίου, μπορεί να αγαπούν τη χώρα τους, αλλά βλέπουν το κράτος ως μια εξουσία που πρέπει να λεηλατηθεί. Η φοροδιαφυγή επηρεάζει κατά 10% την προστιθέμενη αξία των φόρων ανά την Ευρώπη, αλλά στην Ελλάδα το ποσοστό αγγίζει το 30%. Σύμφωνα με τον Παπαδημητρίου, η φοροδιαφυγή μαστίζει το 1/3 ολόκληρης της οικονομίας. Θεωρητικά, εκατοντάδες εκατομμύρια απλήρωτων φόρων μπορούν να εξασφαλιστούν, μια προσέγγιση που υποστηρίζει η νέα κυβέρνηση.
Πώς όμως; Σε άλλες χώρες, οι φοροδιαφεύγοντες δέχονται επισκέψεις από τις αρμόδιες εφοριακές αρχές, κάτι που γίνεται και στην Ελλάδα. Στην τελευταία όμως, οι συμφωνίες έχουν ήδη κλειστεί. Σε αντάλλαγμα για να συνεχίσουν να φοροδιαφεύγουν, οι αρμόδιοι λαμβάνουν «φακελάκι». Υπάρχουν μάλιστα και σταθερά επίπεδα δωροδοκίας. Για παράδειγμα, για τη λήψη ενός διπλώματος οδήγησης, το φακελάκι ανέρχεται στα 300 ευρώ.
«Ήμασταν πάντα μια κοινωνία βασισμένη στις προσωπικές εξυπηρετήσεις», αναφέρει ο Κώστας Μπακούρης, πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της οργάνωσης Transparency International, η οποία κατέταξε την Ελλάδα στην 71η θέση – πίσω από τη Γκάνα – στη λίστα της με τις 180 περισσότερο διεφθαρμένες χώρες. Σύμφωνα με τον Μπακούρη, μια μέση ελληνική οικογένεια πληρώνει 1.700 ευρώ το χρόνο σε δωροδοκίες. [...]
Από το tvxs.gr
