Τετάρτη 1 Ιανουαρίου 2014

ΓΙΑΤΙ ΜΕ ΤΗ Ν.ΑΥ.ΜΑΧΗ.Α ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ

       Αγαπητοί φιλοι και συνδημότες,
μετά απο τριαντα χρόνια που ασχολούμαι με την πολιτική, σχολιάζω την επικαιρότητα, και κρίνω και επικρίνω την εξουσία, αποφάσισα να μετέχω κι εγώ ενεργά στα δημοτικά πράγματα του τοπου,όπου έζησα τα μαθητικά μου χρόνια, πέρασα την εφηβεία μου και διαμενω μόνιμα και δραστηριοποιουμαι επαγγελματικά σαν γιατρός τα τελευταία οκτω χρόνια.
        Κι ενώ απο δεκατριων ετών παρακολουθώ τις πολιτικές εξελίξεις, στην Ελλαδα και στον κοσμο, ποτέ δεν ένιωσα τόσο πολύ την ανάγκη να παρέμβω προσωπικά, 'οσο τα τελευταία χρονια, που η ζωή μας άλαξε δραματικά με την είσοδο της χώρας μας στη λογική των μνημονίων και της υποτέλειας, παρασύροντας αρχές και αξίες δεκαετιών, και καταστρέφοντας τον κοινωνικό ιστό της χωρας μας, της πόλης και του χωριού μας. Ποτε άλλοτε, οσο θυμουνται οι δικές μας γενιές, οι πολίτες και η χώρα δεν δέκτηκαν τετοια ανελέητη επίθεση στα δικαιώματα τους, στην οικονομική τους κατασταση, στην ποιοτητα ζωης τους. Αυτά που είδα σαν γιατρός και σαν 'ανθρωπος τα τελευτα χρόνια με την καθημερινη επαφή μου με τους ανθρώπους της εργασίας, τους άνεργους, τη νέα γενιά, τους συνταξιούχους και μισθωτούς, με ανάγκασαν να πάρω θέση. Η επίθεση επεκτάθηκε και στα δημόσια αγαθά, στους κοινόχρηστους χώρους, στις πολιτιστικές αξίες του τόπου μας. ακόμη και στα κατοχυρωμένα απο το συνταγμα και τους διεθνείς κανόνες ανθρώπινα δικαιώματα.
      Ηρθε η ώρα της αντίστασης και για μένα. Μαζι με συναγωνιστές απο τη Σαλαμίνα που αντιστέκονται στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωης των συμπολιτών μας και την υποβάθμιση του ίδιου του νησιού μας απο τις πολιτικες της κεντρικης ,αλλα και της τοπικής εξουσίας, αποφασίσαμε να εμπλακούμε στις δημοτικές εκλογες του Μαίου με την κινηση δράσης πολιτών Ναυμαχηα, μια συλλογικοτητα που δεν δημιουργήθηκε γι αυτο το σκοπό, αλλα πάλεψε σε αντίξοες συνθήκες με τους ανθρώπους και τα μεσα που διέθετε απο το 2010 για τα δικαιώματα των κατοίκων της Σαλαμινας, απεναντι στα συμφέροντα που λυμαίνουν το νησί και απέναντι στην μνημονιακή πολιτική των κυβερνήσεων, με εργα κι όχι με λόγια, με κινητοποιήσεις και εκδηλώσεις, για τις μεταφορές ,για τη δημόσια υγεία, για την προστασία του περιβαλλοντος, για την υπερασπιση των δημόσιων αγαθων.
     Γιατι λοιπον με τη Ναυμαχηα και την αριστερα στη Σαλαμινα?
     Γιατι πρεπει να δώσουμε απαντήσεις αληθινές και λύσεις πραγματικές στα οξυμένα προβλήματα του νησιού, με δημοκρατία και διαφάνεια.
    Είναι αναγκη για να κάνουμε ενα βημα μπροστα να έρθουμε σε ρηξη με το υπάρχον τοπικό πολιτικό σύστημα, όπως διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια, με τον παραγοντισμό και την οικογενειοκρατία, τις αδιαφανείς μετεγραφές και συνεννοήσεις μεταξύ των τοπικών στελεχών των κομμάτων της συγκυβέρνησης και αλλων τοπικών παραγόντων, που τίποτα δεν εχουν να προσφέρουν στον τοπο ,παρα μονο στον εαυτό τους.
      Πρέπει να παλέψουμε συντονισμένα και να υπερβούμε την μνημονιακή πολιτικη, δίνοντας παραλλήλα ενα χέρι βοηθειας σαυτους που δέχοντια τη μεγαλύτερη επίθεση και φτωχοποιήθηκαν στο μέγιστο δυνατο βαθμό, χανοντας την επαφή με τον κοινωνικό ιστο.
     Εχουμε υποχρέωση να συμβάλουμε στη μεταρυθμιση της αυτοδιοίκησης στην κατευθυνση της αποκέντρωσης και της συμμετοχης των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων. Με αμεσοδημοκρατία, συμμετοχη και ελεγχο των θεσμων, με συμμετοχικό προυπολογισμό, με συνελευσεις γειτονιάς, με συνεχη διαβούλευση με τους πολίτες.
     Να οργανωσουμε στη Σαλαμινα τις μορφές αλληλεγγύης και να ενισχύσουμε τους προνοιακούς μηχανισμους του δημου προς οφελος των δημοτών που υποφέρουν απο την κρίση. Κανενας δημότης δεν πρέπει να στερειται του δικαιώματος της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγειας και πρόνοιας, κανένας μαθητης δεν πρέπει να στερείται του δικαιώματος στη μόρφωση  σε ενα αξιοπρεπες σχολειο με επαρκείς δασκαλους και καθηγητες.
     Πρεπει να οργανωσουμε το δικαιο εμποριο,να φτιαξουμε συναιτεριστικες οργανωσεις για την απευθειας επαφη παραγωγων και καταναλωτών. Να προστατευσουμε τις παραγωγικές δυναμεις του τόπου, αγρότες, ψαράδες, τεχνήτες και μικρους εμπόρους που δεχονται την επίθεση των μεγάλων συμφερόντων.
     ΕΙναι αναγκη να διαφυλάξουμε και να επεκτείνουμε το δημόσιο χώρο, που δέχεται επίθεση απο την κυβέρνηση και τα κομματα που τη στηρίζουν και στη Σαλαμίνα,
     Η βιώσιμη ανάπτυξη ειναι μονόδρομος, για την προωθηση της οικονομίας σε τοπική κλίμακα και την προστασία του περιβαλλοντος ταυτόχρονα. Η σωστη και ολοκληρωμένη διαχειρηση των αποριμματων, με ανακύκλωση και κομποστοποίηση, η προστασια των δασών, η προστασία του θαλασιου επριβαλλοντος, η ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων του νησιού πρεπει να ειναι σε πρωτη προτεραιοτητα, στα εργα κι όχι στα λογια, με φιέστες που δεν βοηθάνε σε τίποτα.
     Χρειαζομαστε ενα χωροταξικό σχέδιο επεξεργασμένο στο επίπεδο της τοπικής κοινότητας και όχι επιβαλόμενο απο τα πάνω προς τα κάτω.
     Χρειαζομαστε ενα Γενικο Πενταετες Στρατηγικο Σχεδιο, οπου θα ενταχθουν και οι επιμέρους ετήσιοι προυπολογισμοι και τα τεχνικα προγράμματα, πρεπει να φτιάξουμε εναν αναπτυξιακό χάρτη με όραμα, για να σταματήσουν να γίνονται όλα στό ποδι με προχειρότητα.
     Και τελος, θα επαναλάβω οτι η υγεια, η κοινωνική πρόνοια και η παιδεία, πρεπει να ειναι στις αμεσες προτεραιότητες της Δημοτικη Αρχης, απο την πρωτη μερα η κινηση Ναυμαχηα θα αναλαβει τη διοίκηση του Δημου, και σε  συνεργασία με όλους τους φορείς να διαμορφώσουμε ενα πλαίσιο συννενόσησης και αλληλεγγυης για την προστασια των πιο αδύναμων κομματιων της τοπικής μας κοινότητας.
      Γι αυτους τους λογους συντασομαι με την Κινηση Δρασης Πολιτων Ναυμαχηα και στις δημοτικες εκλογές του Μαίου και σας περιμένω μαζι με τους συναγωνιστές μου να συμβάλουμε ολοι μαζι  σαυτην την προσπάθεια για ενα νικηφόρο αποτέλεσμα, για το λαο και τον τόπο μας, χωρίς ανόητους διαχωρισμούς και ξεπερασμένες αντιλήψεις του παρελθόντος.

Δευτέρα 16 Μαΐου 2011

Κιρκπάτρικ Σέιλ: Η αυταπάτη της «προόδου»



«Ανόητη κοινωνία και άφρονη οικονομία οδηγούν τον πλανήτη στο χείλος της καταστροφής… Η επιβίωση της Γης εξαρτάται, περισσότερο από ποτέ, από ένα τρόπο σκέψης παντελώς νέο, καινοτόμο»

Φανταστείτε για μια στιγμή ένα παιδί γεμάτο μώλωπες, από ξυλοδαρμό, που μεταφέρεται για εξέταση σε ένα γιατρό. Η κλασική ερώτηση του γιατρού θα ήταν σίγουρα «που πονάς;». Αν ο γιατρός είναι σοβαρός θα συνέχιζε σίγουρα τις ερωτήσεις, ακόμη πιο κοντά στα αίτια του ατυχήματος: «Πως έγινε; Ποιος ήταν; Πόσο καιρό κρατά αυτή η ιστορία; Τι πρέπει να γίνει για να μην ξανασυμβεί;»

Φανταστείτε τώρα ότι μία κοινότητα υφίσταται σοβαρές ζημιές με την μορφή εκτεταμένων περιβαλλοντικών καταστροφών. Ορισμένες ζημιές είναι επιφανειακές και αντιμετωπίσιμες, ενώ άλλες κρυφές και βαθιές. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι ανάλογα: «Που «πονάει» η ζημιά; Ποια προβλήματα δημιουργούνται; Τι ζημιά προκαλείται στην ατμόσφαιρα, στους υδατικούς πόρους, στο έδαφος, στα δάση, στις θάλασσες, στα ζωικά οικοσυστήματα, στα ζωτικά στοιχεία της Γης;». Και ακόμη: «Ποιος είναι ο υπαίτιος; Μήπως θα πρέπει να πληρώσει για τα επακόλουθα της δράσης του και να υποχρεωθεί να αλλάξει συμπεριφορά;»

Ο εκφυλισμός του πλανήτη

Η παραπάνω αναλογία εκφράζει απόλυτα την κατάσταση στις αρχές της δεκαετίας του ’60, όταν συγκροτήθηκε το περιβαλλοντικό κίνημα στο πλαίσιο της δημοσίευσης του «Σιωπηρή Άνοιξη» της Ραχήλ Κάρσον. Στα σαράντα ένα χρόνια που πέρασαν από τότε μάθαμε ποιες ζημιές κάνουμε στον πλανήτη μας - υπερθέρμανση, κλιματική αλλαγή, μείωση του όζοντος, αποψίλωση, υπερπληθυσμός, μόλυνση των υδατικών πόρων, τοξικά απόβλητα, πυρηνική ενέργεια, όξινη βροχή, ερημοποίηση, διάβρωση του εδάφους, εξαφάνιση ζωικών και φυτικών ειδών, χημική μόλυνση, ανεξέλεγκτη αλιεία… Εστιάσαμε την προσοχή στις σημαντικότερες ζημιές, τις δημοσιοποιήσαμε και προσπαθήσαμε, από καιρού σε καιρό, να οργανώσουμε μέτρα προφύλαξης τα οποία αποδείχθηκαν, συχνά, ανεπαρκή.

Προσπαθήσαμε, από καιρού σε καιρό, καθόσον η πλειονότητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων τα οποία μας απασχολούν είναι εκείνα που θέτουν σε άμεσο κίνδυνο τον άνθρωπο. Αγνοούμε πολλά άλλα τα οποία απειλούν τα άλλα είδη - κοραλλιογενείς ύφαλοι, τροπικά δάση κ.λ.π. ενώ πολλά από εκείνα τα οποία μας απειλούν άμεσα δεν ταυτοποιούνται από το σύστημα - υπάρχουν 90.000 χημικά προϊόντα τα οποία δεν έχουν καν δοκιμαστεί από την σκοπιά της ασφάλειας για τον άνθρωπο.

Για 41 χρόνια εστιάσαμε όλη την προσοχή μας στο περιβάλλον. Παράχθηκε ένας κολοσσιαίος αριθμός νόμων, δημιουργήθηκαν ειδικά γραφεία, συντάχθηκαν κωδικοί και τέθηκαν σε εφαρμογή απαγορεύσεις, συγκροτήθηκαν χιλιάδες περιβαλλοντικές ομάδες και λόμπυ σε όλο τον κόσμο, απαγγέλθηκαν κατηγορίες και καταδίκες και ξοδεύτηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια για την μελέτη διεξόδων και «θεραπειών». Παρά ταύτα, παραμένει το γεγονός ότι η πλειοψηφία των περιπτώσεων κακοποίησης του περιβάλλοντος είναι εκτός ελέγχου και ότι το καθόλα αρνητικό μας αποτύπωμα στην Γη, αντί να μειωθεί, αυξάνεται γεωμετρικά. «Το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα είναι ήδη εκτός βιωσιμότητας για τον πλανήτη» έγραφε πρόσφατα ο βιολόγος Χάρβαρντ Ουίλσον. «Αυξάνεται διαρκώς και συνεχώς ενώ η Γη έχει χάσει προ πολλού την ικανότητα ανάκτησης». Δεν είναι τυχαίο ότι τα φυσικά οικοσυστήματα μειώθηκαν κατά 30% τα τελευταία 30 χρόνια.

Η αναποτελεσματικότητα της ατομικής δράσης

Ποια τα αίτια της επικίνδυνης πλέον κατάστασης; Μήπως η άρνηση να θέσουμε τα κρίσιμα ερωτήματα που θα έθετε ο οποιοσδήποτε σοβαρός γιατρός στον ασθενή του: «Πώς έγινε; Υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί η επανάληψη του;»

Πως συνέβη λοιπόν; Γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των κυβερνήσεων του κόσμου υιοθετούν πολιτικά και οικονομικά συστήματα που συνιστούν αιτία παρόμοιων καταστροφών και συμβάλλουν στην διατήρηση τους ακόμα και όταν οι σοβαρότατες επιπτώσεις τους είναι τόσο έκδηλες; Γιατί θεωρούμε ότι η απάντηση μας στην οικολογική κρίση απαιτεί, πρώτα και κατά κύριο λόγο, μία μεταλλαγή των ατομικών στυλ ζωής - ανακύκλωση, φωτοβολταικά, υβριδικά οχήματα, κομπόστ, βιολογικά τρόφιμα, διπλά θερμομονωτικά πανέλα;

Το όλο σύμπλεγμα των ενοχών του «τι μπορείς να κάνεις για να σώσεις τον πλανήτη» αποτελεί μύθο. Όλοι εμείς, σε ατομικό επίπεδο δεν δημιουργούμε τις κρίσεις και δεν είμαστε σε θέση να προσφέρουμε λύσεις. Ας πάρουμε για παράδειγμα την ενεργειακή μας κατανάλωση. Τα τελευταία 15 χρόνια η ιστορία ήταν πάντα η ίδια: η ατομική κατανάλωση – κατοικίας, αυτοκίνησης κ.λ.π. – δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη του ενός τέταρτου της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης, βιομηχανικής, εμπορίου, επιχειρήσεων, αγροτικής και των κυβερνήσεων. Ακόμα και όλοι αν εγκαταλείπαμε την αυτοκίνηση και επιλέγαμε το ποδήλατο ή την χρήση της ξυλόσομπας, η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης θα είχε ασήμαντες επιπτώσεις στην εξέλιξη του φαινόμενου του θερμοκηπίου και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ας επιλέξουμε ένα στυλ ζωής περιβαλλοντικά υπεύθυνο, ας επιλέξουμε το ποδήλατο, την ανακύκλωση ή και την κομποστοποίηση, αλλά ας κατανοήσουμε ότι δεν είναι μόνο αυτό που θα σώσει τον πλανήτη.

Εάν θέλουμε να κατανοήσουμε τις βαθύτερες αιτίες του προβλήματος θα πρέπει να θέσουμε ένα ερώτημα: γιατί σχεδόν όλοι φαίνεται να προτιμούν να συμβιώσουν με την απειλή της ολικής καταστροφής αντί να προσπαθήσουν να αλλάξουν ένα κόσμο στον οποίο η υπερκατανάλωση συνιστά αρετή, η υπερπαραγωγή κοινωνικο-οικονομική ανάγκη και κάθε τι το «παραπάνω» - οχήματα και χημικά προϊόντα, διδακτορικά, μαθήματα γκολφ ή κέντρα ανακύκλωσης - σαν αναμφισβήτητα καλοδεχούμενο;

Η απάντηση είναι ότι, φυσικά, η συντριπτική πλειοψηφία δεν διανοείται την εγκατάλειψη ενός οικονομικού συστήματος –βιομηχανικού καπιταλισμού - που αποδίδει υλική ευμάρεια, μακροζωία και μία πλειάδα επιπρόσθετων όπως η διασκέδαση, τα φάρμακα, το σπορτ ή η τηλεόραση. Οι λίγοι που θα επιθυμούσαν την εγκατάλειψη του είναι ουσιαστικά ανήμποροι, αγνοημένοι, καθησυχασμένοι, φοβισμένοι ή και καταπιεσμένοι από το κυρίαρχο σύστημα, την εξουσία και το «στάτους κβο».

Το βασικό πρόβλημα έγκειται στο ότι ο βιομηχανικός καπιταλισμός αναπτύσσεται γύρω από δύο αρχές που τίθενται στον αντίποδα εκείνων της οικολογικής υπευθυνότητας:
- Η πρώτη είναι εκείνη της επιταγής συνεχούς μεγέθυνσης - της αγοράς, της επιχείρησης, της βιομηχανίας, της επιστημονικής γνώσης, της τεχνολογικής καινοτομίας, του πληθυσμού και του πληθυσμού σαν καταναλωτή.
- Η δεύτερη αφορά την εκμετάλλευση των πόρων, την αλόγιστη χρήση των μη ανανεώσιμων θησαυρών που προσφέρει η Γη - από τα διαμάντια στο πετρέλαιο και από το έδαφος στα δάση - προς όφελος της υλικής μας ευμάρειας. Αρκεί μόνο να σκεφτούμε τις οικολογικές διαστάσεις και τις επιπτώσεις της εξόρυξης, της μεταποίησης των πρώτων υλών σε αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουν «αγαθά» ή και τις διαστάσεις της χρήσης τους.

Οικονομία…

Πρόσφατα αναλογιζόμουν πόσο ανόητη είναι η διδασκαλία των οικονομικών στα περισσότερα πανεπιστήμια καθόσον αγνοεί μία από τις σπουδαιότερες διαστάσεις τους: την οικολογία, ή τα φυσικά συστήματα από τα οποία, σε τελευταία ανάλυση, εξαρτάται όλη η οικονομική ζωή του πλανήτη. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε οικονομολόγος είναι σε θέση να ανακοινώσει το κέρδος από την πώληση μιας «άλφα» ποσότητας δημητριακών δίχως, όμως, να μπορεί να υπολογίσει την ποσότητα του εδάφους που διαβρώθηκε ή δηλητηριάστηκε για την καλλιέργεια, τις ζημιές που υπέστη το οικοσύστημα της περιοχής, τις επιπτώσεις των χημικών λιπασμάτων που χρησιμοποιήθηκαν για τα υπόγεια νερά ή το τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος της μαζικής παραγωγής χημικών λιπασμάτων, ζιζανιοκτόνων και γεωργικών μηχανημάτων υψηλής τεχνολογίας. Οι οικονομολόγοι αγνοούν αυτή την διάσταση όχι γιατί είναι ωμοί, κουτοί ή ανίκανοι, αλλά διότι περιορίζονται από την ίδια τους την επιστήμη που τους φέρει να αναγνωρίζουν τον φυσικό κόσμο μόνο από την οπτική των πόρων προς εκμετάλλευση, πέραν της πολυπλοκότητας της οικολογικής διάστασης.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα εστιάζεται στον μονόδρομο της «ανάπτυξης», στο καταναλωτικό μοντέλο και στην αλόγιστη εκμετάλλευση των πόρων. Δεν πρόκειται για σφάλματα του καπιταλισμού. Αυτό ξέρει να κάνει και αυτό και μόνο αυτό τον τροφοδοτεί και τον ζωογονεί. Πολύ εύγλωττα το περιέγραψε ο περιβαντολλόγος Τζ.Σίμπρικ: «Εάν σκοπός της ανθρώπινης δραστηριότητας σε αυτό τον πλανήτη είναι η καταστροφή του δεν υπάρχει καλύτερη επινόηση εργαλείου από την οικονομία της αγοράς».

Με ωμά λόγια, το περιβαλλοντικό κίνημα δεν θα μπορέσει ποτέ να φθάσει τους στόχους του έως ότου θα ταυτίζεται με την καπιταλιστική κοινωνία. Απλά, θα ενοχλεί αλλά και η ενόχληση θα μετασχηματίζεται γρήγορα σε σχετικά υποφερτή. Να γιατί ένας παραδοσιακός, ακτιβιστής όπως ο Τζ. Λούτσενμπέργκερ είχε φθάσει να πει: «Στο περιβαλλοντικό Κίνημα οι νίκες είναι πάντα εφήμερες ενώ οι ήττες τετελεσμένες… Αυτό το οποίο μπορείς να σώσεις σήμερα μπορεί να καταστραφεί κάλλιστα αύριο».

Οι νίκες είναι εφήμερες καθόσον επιφανειακές: μπορείς να εξαναγκάσεις την κατασκευή μιας «χωματερής» τοξικών αποβλήτων αλλά είναι πολύ δυσκολότερο να εμποδίσεις την παραγωγή τοξικών αποβλήτων. Μπορείς να υποχρεώσεις στην παραγωγή οχημάτων που να παράγουν λιγότερη περιβαλλοντική μόλυνση αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις την παραγωγή και την χρήση τους, την κατασκευή περισσότερων δρόμων και περισσότερων γκαράζ. Οι νίκες είναι πρόσκαιρες όταν δεν αντιμετωπίζεται η καρδιά του προβλήματος.

Η απομυθοποίηση της αποκάλυψης

Η καρδιά του προβλήματος γίνεται αντιληπτή μέσω ενός δεύτερου ερωτήματος: «Υπάρχει τρόπος πρόληψης επιπλέον καταστροφών του περιβάλλοντος;»

Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για να απαντήσω καταφατικά. Όπως το ψάρι δεν αντιλαμβάνεται ότι κινείται στο νερό, έτσι και εμείς αδυνατούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε μία κουλτούρα και μία οπτική ζωής οι οποίες εγείρουν ένα προστατευτικό ψυχολογικό τείχος που επιτρέπει στην κοινωνία να συνεχίσει να δρα όπως δρα ακόμα και εάν η αποκάλυψη είναι σε απόσταση αναπνοής. Πρόκειται για μια ιδιαιτερότητα που οι ψυχολόγοι αποκαλούν «αντιληπτική απόκλιση», με λίγα λόγια για την αποκλίνουσα ικανότητα ταυτόχρονης έκφρασης δύο τύπων αντιθετικών ιδεών: την επιθυμία διαιώνισης του καπιταλισμού και τον πόθο προστασίας της υγείας του πλανήτη. Και αυτό, γιατί μάλλον ζούμε την αποκάλυψη σαν να πρόκειται για φιλμ. Από την στιγμή που ηΧιροσίμα πρόσφερε μια χειροπιαστή απόδειξη περιβαλλοντικής καταστροφής, σκηνοθετήσαμε φιλμ, γράψαμε ρομάντζα και στήσαμε θεάματα που θέτουν στο προσκήνιο τις πραγματικές διαστάσεις μιας περιβαλλοντικής καταστροφής, πλανητικής εμβέλειας, αλλά δεν διδαχθήκαμε… Καταχωρήσαμε, έτσι, το γεγονός σε ένα δικό του χώρο, μακριά από τον κόσμο της ζωής και της πραγματικής πολιτικής, μένοντας ήσυχοι ότι ο δρόμος προς την καταστροφή είναι μόνο φαντασία.

Στην πραγματικότητα, τίποτα δεν εμποδίζει να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα εν τη γενέσει τους, αρκεί να μην επανακάμψουμε στο γνωστό δίλλημα της επίλυσης μέσω της τεχνολογίας: δεδομένου ότι έχουμε την ικανότητα απεριόριστης παραγωγής τεχνολογιών δεν υπάρχει πρόβλημα για το οποίο δεν υπάρχει θεραπεία. Και αυτό, όταν είναι γνωστό ότι δεν υπήρξε πρακτικά ποτέ μια τεχνολογική λύση που να μην δημιούργησε ένα νέο τεχνολογικό πρόβλημα. Πάρτε για παράδειγμα τις περιπτώσεις της πυρηνικής ενέργειας, του DNT, της θαλιδομίδης ή τους σοβαρούς κινδύνους που ελλοχεύουν στο πεδίο της γενετικής, της ρομποτικής ή της νανοτεχνολογίας.

Ίσως είναι η αδιαμφισβήτητη, σχεδόν τυφλή, εμπιστοσύνη μας στις τεχνολογικές λύσεις που εμποδίζει την συνειδητοποίηση της επερχόμενης καταστροφής. Ίσως γι’αυτό δεν κατορθώνουμε να συνειδητοποιήσουμε με τι τρόπο πρέπει α αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας για να σώσουμε τον πλανήτη. Ίσως γι’αυτό θα έπρεπε να πείσουμε ολοένα περισσότερους για τον πραγματικό χαρακτήρα του οικονομικού μας συστήματος και των κινδύνων που υποκρύπτει, θέτοντας επιτακτικά τα σοβαρότερα ερωτήματα αναφορικά με τα αίτια του ατυχήματος: «Που «πονάμε»; Ποιος είναι ο υπαίτιος; Από πότε ανεχόμαστε αυτή την κατάσταση; Γιατί συμβαίνει ότι συμβαίνει; Τι χρειάζεται για να ανακοπεί το κακό; Πως μπορούμε να σμιλέψουμε τα στοιχεία μιας οικολογικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας του «μέτρου» και της αρμονίας με τους φυσικούς νόμους, μιας κοινωνίας που να αγκαλιάζει τις αξίες του έμβιου και του άβιου κόσμου, ικανής να προφυλάξει από την επάνοδο στα λάθη του παρελθόντος;»

-----------------------------------------

Ο Κιρκπάτρικ Σέιλ είναι ανεξάρτητος στοχαστής που ασχολήθηκε εκτενώς με την προβληματική τηςβιοπεριφερειακότητας, του πολιτικού αποκεντρωτισμού, του φεντεραλισμού, του περιβαλλοντισμού, τουλουδισμού και της τεχνολογίας. Περιγράφεται σαν εμπνευστής της «φιλοσοφίας του αποκεντρωτισμού», «εμπνευστής των νέο-λουδιστών» και «θεωρητικός του κινήματος των νέο-αποσχιστών».
Είναι συνιδρυτής του Βορειοαμερικανικού Διαρκούς Συνεδρίου Βιοπεριφερειακότητας, γραμματέας της Εταιρείας Σουμάχερ, αντιπρόεδρος του Αμερικανικού Κέντρου «ΠΕΝ» και συγγραφέας πολλών βιβλίων, μεταξύ των οποίων «Η ανθρώπινη κλίμακα», «Κάτοικοι της Γης», «Η λογική της Φύσης» και «Αντίσταση στο Μέλλον».

Πέμπτη 7 Απριλίου 2011

Μανιφέστο του Ελληνικού Δικτύου για την Απoανάπτυξη


1. Υπάρχει ένας μύθος που σμίλεψε τον τελευταίο αιώνα το κοινωνικό φαντασιακό ο οποίος, ακόμα και σήμερα, συνιστά το κοινό υπόβαθρο των πολιτικών ιδεολογιών της νεωτερικότητας, τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς: ο μύθος της «ανάπτυξης». Ένας μύθος με τον οποίο συνδέεται άρρηκτα η ιδέα της «απεριόριστης ανάπτυξης», ένας μύθος ο οποίος έφερε τις «αξίες» της παραγωγικής μεγιστοποίησης, της κατανάλωσης και του κέρδους για να μας παραδώσει στην σύγχρονη θρησκεία της παγκοσμιοποιημένης αγοράς.

2. Ο μύθος της «ανάπτυξης» διαμόρφωσε νοοτροπίες και συστήματα σκέψης που βασίζoνται στην απεικόνιση της ανθρώπινης υπόστασης σαν homo economicus: υποκείμενο δίχως δεσμούς, «γενικό», α-τοπικό, ατομικιστικό, ορθολογικό, ωφελιμιστικό και σταθερά προσανατολισμένο στην μεγιστοποίηση της απόδοσης συμφερόντων και ιδιωτικού πλούτου από την σκοπιά της αγοραστικής δύναμης. Ένα υποκείμενο παρεμβλημένο κατά τύχη σε ένα «περιβάλλον» εννοούμενο σαν «εξωτερικό» από αυτό, διαθέσιμο προς εκμετάλλευση και προς άνευ όρων προσαρμογή στους στόχους του και στους σκοπούς του, στο πλαίσιο μιας απεριόριστης διεύρυνσης της δυνατοτήτων του να το διαθέτει όπως νομίζει.

3. Πρόκειται για μια οπτική του κόσμου η οποία, αν και λανθασμένη, είχε χειροπιαστά αποτελέσματα σε επίπεδο ατομικής συμπεριφοράς και καταστροφικά αποτελέσματα σε εκείνο των πολιτικών, κοινωνικών και οικολογικών ισορροπιών. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η επιλογή της βιομηχανικής κοινωνίας να στοιχηματίσει μονομερώς στην συσσώρευση οικονομικού πλούτου και στην μεγιστοποίηση της παραγωγής και της κατανάλωσης, στάθηκε αιτία διάνυσης μιας περιόδου πρωτοφανούς οικονομικής ευημερίας στον δυτικό κόσμο, σχεδόν μοναδικής στην ιστορία του. Παρά ταύτα, η μονομέρεια της προσέγγισης κατέληξε στην υποθήκευση των κοινωνικών δεσμών και στην απειλή της ολικής κατάρρευσης των φυσικών οικοσυστημάτων. Το κόστος της οικονομικής κατάκτησης δεν επιβάρυνε μόνο την εργατική τάξη και τα υποκείμενα που θεωρούνται μη παραγωγικά, αλλά και τους πληθυσμούς των χωρών του υπόλοιπου κόσμου, αναγκασμένους να προσαρμοστούν τροποποιώντας τα κοινωνικά και παραγωγικά τους συστήματα σύμφωνα με τις δικές μας οικονομικές και πολιτικές απαιτήσεις.

4. Εισοδηματική αύξηση και οικονομική ευημερία στάθηκαν δυνατές χάριν της υπερεντατικής εκμετάλλευσης των οικολογικών συστημάτων. Αδιαμφισβήτητες επιστημονικές διαπιστώσεις - κλιματικό χάος, δραματική μείωση της βιοποικιλότητας κ.λ.π. - καταμαρτυρούν ότι το ισχύον αναπτυξιακό μοντέλο είναι ήδη μη βιώσιμο για την βιόσφαιρα.

5. Οι αρνητικές επιπτώσεις του φαινόμενου έγιναν έντονα αισθητές και σε κοινωνικό επίπεδο με την δημιουργία τάξεων νεόπτωχων, την αύξηση των οικονομικών ανισοτήτων και την αύξηση της ανέχειας και της εργασιακής και υπαρξιακής αβεβαιότητας, σε ένα κλίμα γενικής απαισιοδοξίας για το μέλλον που προσλαμβάνει έως και μορφές βίας ή και αυτοκαταστροφικότητας. Το ισχύον αναπτυξιακό μοντέλο παρήγαγε, τις τελευταίες δεκαετίες, μια σημαντική αύξηση του χρόνου εργασίας, του αριθμού των υποαπασχολούμενων και του στρες, διάβρωσε τον ελεύθερο χρόνο του καθένα μας και τον χρόνο που απαιτούν οι σχέσεις μας, τον δικό μας χρόνο.

6. Σε πολιτικό επίπεδο, η συγκέντρωση οικονομικής ισχύος σε ολοένα λιγότερα χέρια παρήγαγε μία εντυπωσιακή υπερσυγκέντρωση εξουσιών που, στην πραγματικότητα, άδειασε την δημοκρατία από αυθεντική ουσία. Η υπερκατανάλωση πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο μεταφράστηκε σε αύξηση των τοπικών συρράξεων για τον έλεγχο τους και, κατά συνέπεια, σε μία δραματική συστολή της δημοκρατικής προοπτικής.

7. Το πλέον απρόσμενο παράγωγο του ισχύοντος παραδείγματος είναι ο εθισμός σε μια μορφή προσαρμογής σε παθολογικές καταστάσεις. Η μόλυνση του περιβάλλοντος, οι κλιματικές ανωμαλίες, η αύξηση του αριθμού των αποκλεισμένων και η ενοχοποίηση τους ή οι συρράξεις για τον έλεγχο των πόρων, συνιστούν πλέον «φιλικά» τοπία τα οποία ζούμε παθητικά, δίχως τροποποίηση των συμπεριφορών μας ή των κοινωνικών μας δομών. Με λίγα λόγια, η «ανάπτυξη» δημιούργησε και δημιουργεί εξάρτηση.

8. Η πρόσκαιρη περίοδος πλούτου και δημιουργίας ευζωίας τείνει προς την δύση της και στον αναπτυγμένο κόσμο. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 οι αυξομειώσεις του εθνικού ακαθάριστου προϊόντος των ανεπτυγμένων χωρών δεν συνοδεύτηκαν από μία οποιαδήποτε ουσιαστική αύξηση πραγματικής ευημερίας. Η επιμονή στην ειδωλολατρία του εθνικού ακαθάριστου προϊόντος σημαίνει σήμερα την τυφλή αποδοχή μιας ιδέας οικονομικής ευρωστίας που δεν λογαριάζει το κοινωνικό και οικολογικό κόστος της «ανάπτυξης».

9. Μπροστά στην διαπίστωση των κοινωνικών και οικολογικών ορίων της «ανάπτυξης», της υποβάθμισης που επιφέρει η εμπορευματοποίηση της ζωής και της αυξανόμενης συγκρουσιακότητας σε διεθνές επίπεδο για τον έλεγχο των πόρων, πιστεύουμε ότι επείγει η αλλαγή κατεύθυνσης μέσω της σοβαρής αμφισβήτησης του μύθου στον οποίο θεμελιώθηκε η κοινωνία μας. Εάν καταπολεμήσαμε την φτώχεια με όλες τις δυνάμεις μας, σήμερα αντιλαμβανόμαστε ότι οφείλουμε να αναθεωρήσουμε σοβαρά το μοντέλο της ευημερίας μας. Θέτουμε έτσι επί τάπητος μια θεματική παλιά και, ταυτόχρονα, άκρως επίκαιρη όπως εκείνη των «ορίων» ή, ακριβέστερα, του «μέτρου».

10. Ιδεολογικά, δεν είμαστε αντίθετοι σε κάθε μορφή «ανάπτυξης». Ο δρόμος για μια μελλοντική κοινωνία της βιωσιμότητας απαιτεί τον παραμερισμό ορισμένων κατηγοριών προϊόντων και νοοτροπιών ενώ προϋποθέτει την υποστήριξη ή την ανάπτυξη άλλων. Είμαστε όμως αντίθετοι στην υιοθέτηση της «ανάπτυξης» σαν βασικής αρχής προσανατολισμού του φαντασιακού μας. Θεωρούμε ότι η ποιότητα ζωής σε ένα περιορισμένο πλανήτη δεν μπορεί να συνεχίσει να εξαρτάται από μια γενικευμένη, ποσοτική, «ανάπτυξη» αλλά θα πρέπει να αναμετρηθεί με την ικανότητα μας να επαναπροσδιορίσουμε προτεραιότητες και να αναθεωρήσουμε, ποιοτικά, τεχνολογίες, θεσμούς και τρόπους εργασίας.

11. Σε γενικές γραμμές, επείγει η εξισορρόπηση της άνευ όρων παραγωγής με την συνειδητοποίηση της ανάγκης ανάπλασης, ανάκτησης, φροντίδας των άλλων, σχέσης, τόπων και περιβάλλοντος.
«Η αναφορά στην αποανάπτυξη», σημειώνει ο Λατούς, «ισοδυναμεί με πρόκληση». Από την μια πλευρά ισοδυναμεί με εικονοκλασία ενώ από την άλλη με ένα «άλλο» τρόπο αφήγησης της παρουσίας μας σε αυτό τον κόσμο. Είμαστε πεπεισμένοι ότι πρέπει να αμφισβητήσουμε την θεότητα που λατρέψαμε ή τα νοητικά τοπία και τα συμβολικά πλαίσια στα οποία κινηθήκαμε για αιώνες και τα οποία συνηθίσαμε να συγχέουμε με την πραγματικότητα. Θα μπορούσαν να μας ρωτήσουνε αν είναι εφικτή η αμφισβήτηση του φαντασιακού μας ή αν είναι ρεαλιστική η προσπάθεια συγκρότησης μιας κοινωνίας που δεν χαρακτηρίζεται από μορφές «ανάπτυξης» εν είδη αυτοσκοπού. Είμαστε σε θέση να δηλώσουμε ότι η αναγνώριση της κοινωνικής και οικολογικής μας αλληλεξάρτησης και η ανθρώπινη ευθραυστότητα μας συνιστούν τον μοναδικό ρεαλισμό και τον μοναδικό μας τρόπο.

12. Δεν είμαστε αντίθετοι στην τεχνολογία αλλά πιστεύουμε σε μια άλλη τεχνολογία. Μια τεχνολογία του «μέτρου» και της αντοχής, βιώσιμη και προσιτή. Η αναθεώρηση της τεχνολογικής μας οργάνωσης θα διασφαλίσει από τον κίνδυνο μιας υποχρεωτικής «αποανάπτυξης» ή ενός τύπου «αποανάπτυξης» που, ίσως, θα επιβληθεί αυταρχικά. Οφείλουμε να αναθεωρήσουμε όλες τις θεμελιώδεις μας αξίες και να επωμιστούμε το ρίσκο της σκιαγράφησης της μετα-ανάπτυξης, ή μιας κοινωνίας της «αποανάπτυξης».

13. Ρεαλισμός δεν σημαίνει προσαρμογή σε ένα σύστημα στα όρια της αυτοκαταστροφής αλλά το ρίσκο της λήψης μακρόπνοων αποφάσεων με σημείο αναφοράς μια πολιτική προοπτική πολύ πιο ευρεία από αυτή την οποία ζούμε. Από αυτή την άποψη χρήζει η σύσφιξη στενών σχέσεων και η σύναψη ενός συμβολαίου μεταξύ γενιών έτσι ώστε να διοχετεύεται η σκέψη μας μέσω της διαγενεαλογικής προοπτικής.

14. Το πρόβλημα δεν είναι η υιοθέτηση ιδανικών νοοτροπιών και συμπεριφορών ούτε η ενοχοποίηση μεμονωμένων πρακτικών καταναλωτισμού. Η πιο ενδιαφέρουσα πρόκληση έγκειται στην ικανότητα συγκερασμού διαφορετικών κοινωνικών πρακτικών που να αλληλοσχετίζουν, πιο πλούσιων ανθρωπολογικά και κοινωνικά, περισσότερο συμβολικών, πιο περιεκτικών και, κατά βάθος, περισσότερο επιθυμητών.

15. Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε, ταυτόχρονα, μια σειρά από ευαίσθητες αλλαγές στον τρόπο σκέψης μας. Δεν χρειάζεται να υιοθετήσουμε τεχνοκρατικούς προγραμματισμούς ή και ουτοπικές οπτικές. Δεν είναι δυνατές οι απόλυτες προβλέψεις σε μία πολύπλοκη πραγματικότητα. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από εμάς τους ίδιους, από εκεί που είμαστε, από τις σχέσεις μας, από τον χώρο μας και από τους τόπους που κατοικούμε, δίνοντας έναυσμα σε διαδικασίες μεταλλαγής. Θα πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη επαναεπινόησης της ιδέας του «ωραίου» που θα συνδράμει στην αντίληψη των πόλεων και του χώρου, των τοπίων και των ανθρώπινων κοινοτήτων.

16. Οφείλουμε να επανακαλύψουμε την έννοια των κοινών αγαθών και των αγαθών που συσχετίζουν, να πειραματιστούμε νέες μορφές μοιρασιάς από κοινού, την κοινωνική κατανάλωση, μια μοιρασιά από κοινού πολύ βαθύτερη. Πιστεύουμε στην δυνατότητα σύνθεσης μιας κοινωνίας με επίκεντρο την προσωπικότητα και την «σχέση» και όχι τα εμπορεύματα και τις οικονομικές συναλλαγές, μία κοινωνία που να πλειοδοτεί υπέρ των άυλων αγαθών έναντι των υλικών, που να πριμοδοτεί τις αντιωφελιμιστικές σχέσεις έναντι των εργαλειακών, που να δίνει χώρο στην αλληλεγγύη και στο κοινωνικό αγαθό έναντι του ιδιωτικού συμφέροντος. Μια κοινωνία που να δίνει προτεραιότητα στο φυσικό περιβάλλον και σε όλα του τα οικοσυστήματα με όρους αντιεργαλειακούς.

17. Η οπτική της κοινωνίας, όπως την οραματιζόμαστε, επείγει την επανασύνδεση με τον χώρο, την επαναξιοποίηση των τοπικών πόρων και των τοπικών αγαθών, την άρθρωση δικτύων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, με πρώτο στόχο την απάντηση στις απαιτήσεις της τοπικότητας και του περιβάλλοντος και όχι σε εκείνες της αγοράς. Ο χώρος συνιστά, για εμάς, την σωστή διάσταση άρθρωσης των διαδικασιών που οδηγούν στην γνήσια συμμετοχικότητα και στην ουσιαστική αποκέντρωση, με λίγα λόγια στην επίτευξη της ουσιαστικής αυτονομίας της τοπικότητας ή της δυνατότητας της να καθορίζει συμμετοχικά νόρμες και κανόνες κοινωνικής και οικονομικής διακυβέρνησης της τοπικής κοινωνίας.

18. Η οπτική μας αποτελεί, στην ουσία, μία ανοικτή έρευνα που εγκαλεί βαθιά και ριζικά. Γνωρίζουμε ότι αποτελούμε «ασθενείς θεράποντες». Σε μία κοινωνία της αγοράς που είναι προσανατολισμένη στην «ανάπτυξη» δεν υπάρχουν άτομα ελεύθερα να παρατηρούν «απέξω» την «κουλτούρα του εμπορεύματος». Ακόμη και αν στερηθούμε το οτιδήποτε θα αποτελούμε πάντα πολιτισμικό προϊόν της κοινωνίας αυτού του τύπου. Μόνο εάν δεχθούμε ότι είμαστε διαποτισμένοι από την κουλτούρα της θα κατορθώσουμε την απεξάρτηση, για να κατακτήσουμε την ικανότητα θεραπείας της ευθραυστότητας μας και ενός πλανήτη που θέλουμε να συνεχίσουμε να κατοικούμε.

19. Ουτοπία λοιπόν; Ίσως, αλλά χειροπιαστή ουτοπία. Δύο είναι οι οπτικές που διαγράφονται στον ορίζοντα για το απώτερο μέλλον:
- μία ρεαλιστική, αναγκαία και υποχρεωτική, «αποανάπτυξη», μέσω της δραστικής μείωσης της ποιότητας ζωής των οικονομικά ασθενέστερων, κυοφορούσα πιθανές αυταρχικές μεταπτώσεις, όπως συνέβη μεταξύ των δεκαετιών του ’20 και του ’30 του περασμένου αιώνα σαν επακόλουθο της χρεωκοπίας του φιλελευθερισμού του 19ου αιώνα.
- μία «συμμετοχική αποανάπτυξη», «υπεύθυνη» όσο και βιώσιμη, σε θέση να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της δημοκρατίας και της αυτοδιάθεσης και αυτοκυβέρνησης των κοινωνιών.

Προσκαλούμε, λοιπόν, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας έτσι ώστε να καταστεί η «συμμετοχική αποανάπτυξη» το εναλλακτικό πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί η ιστορία του 21ου αιώνα. Με την οικολογία και τον οικολογισμό τα πρώτα εργαλεία.

Ελληνικό Δίκτυο για την Αποανάπτυξη - apoanaptixi@gmail.com
(το μανιφέστο αποτελεί αντίστοιχο του ιταλικού, σηματοδοτεί την συγκρότηση ενός χώρου προβληματισμού γύρω από το φαινόμενο της αποανάπτυξης και παραμένει ανοικτό για περαιτέρω υπογραφές)

Κυριακή 27 Μαρτίου 2011

Η οικολογία του βάθους και ο επιστημονικός περιβαλλοντισμός

Η οικολογία στις αρχές του 21ου αιώνα - 6

(Συνέντευξη με τον Εδουάρδο Τζαρέλλι, καθηγητή Ιστορίας και Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολώνιας, επιστημονικό σύμβουλο σύνταξης του εκδοτικού οίκου «Αριάννα»)

6. Η οικολογία του βάθους και ο επιστημονικός περιβαλλοντισμός;

Θα συμφωνήσετε ότι, τα τελευταία τριάντα χρόνια, οι αρχές της οικολογίας του βάθους είχαν πολύ πιο περιορισμένη απήχηση από εκείνες που ανέδειξε η έκθεση «Μπρούρτλαντ» κατά την δεκαετία του ’80 σχετικά με την «διαρκή ανάπτυξη». Γιατί δεν γίνεται ακόμη κατανοητό το «βεληνεκές» μιας οικολογικής προσέγγισης που θεμελιώνεται στην βαθιά ανάλυση των αιτίων της περιβαλλοντικής κρίσης;

Η έκθεση «Μπρούρτλαντ» του 1987 αποτέλεσε έκφραση μιας στοχευμένα αποδεκτής εκλαίκευσης της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης, σε θέση «(να) ικανοποιεί τις ανάγκες των σύγχρονων γενεών χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των επόμενων γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες». Πρόκειται για μία προσέγγιση ανθρωποκεντρικής και ωφελιμιστικής μήτρας η οποία διαπερνά την δυτική πολιτική κουλτούρα του περιβαλλοντισμούκαι βασίζεται στην οικονομική ιδεολογία της νεωτερικότητας. Όλα τα οικονομικά μοντέλα της νεωτερικότητας προβάλλονται στο εύρος ενός μηχανικού χρόνου αρνούμενα ουσιαστικά την ισχύ της εντροπικής μη ανατρεψιμότητας της μετατροπής της ύλης και της ενέργειας. Ο περιβαλλοντικός ρεφορμισμός είχε ευρεία απήχηση καθ’όσον απόλυτα λειτουργικός στο φιλελεύθερο καπιταλιστικό αναπτυξιακό μοντέλο, διασφαλίζοντας έτσι προσβασιμότητα στο μιντιακό στερέωμα και ένα τύπο πολιτικής παρουσίας διαγώνια «φιλικής» προς όλα τα πολιτικά κόμματα και όλες τις ομάδες της οικονομικής εξουσίας.

Η «φιλανθρωπική» επιβεβαίωση της διαγενεακής αλληλεγγύης της έκθεσης «Μπρούρτλαντ» δεν διάβρωσε ποτέ τα κάστρα του οικονομισμού για να μεταλλαχθεί, με την πάροδο του χρόνου, σε ένα καθησυχαστικό κοινό τόπο καλών προθέσεων και το παράλληλο σοβαρό πρόβλημα ταυτότητας, ρόλου και εκλογικής αποδοχής για όλα τα κόμματα με έντονο οικολογικό χαρακτήρα. Κόμματα μελών διαφορετικών ιδεολογικών εμπειριών, συνενωμένων από ένα απροσδιόριστο αστικό και ατομιστικό προοδευτισμό ο οποίος δρα μέσω του αφιλοκερδούς αυθορμητισμού του ποικιλόμορφου κόσμου του εθελοντισμού, του περιβαλλοντισμού και του προστατευτισμού.

Από αυτή την άποψη, οι οικολογισμός έχει χάσει προ πολλού την ιδεολογική του ταυτότητα η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πραγματικό νεωτερισμό στο πεδίο των «πεπερασμένων» ιδεών του απώτερης νεωτερικότητας. Συνάμα, έχασε και την μεγάλη ευκαιρία να τεθεί πέραν της αριστεράς και πέραν της δεξιάς όντας καινοτομικά συντηρητικός και επαναστατικός ταυτόχρονα. Ο ολισμός, στον οποίο θεμελιώνεται τελολογικά, τίθεται ουσιαστικά με όρους ριζικής ανατροπής του παραδείγματος του δυτικού μοντέλου, όχι μέσω της αναφοράς σε προμηθεϊκές ουτοπίες αλλά μέσω της προάσπισης της σταθερότητας των φυσικών συστημάτων, του αξιακού συστήματος της Γης και της ανεπιφύλακτης υιοθέτησης της έννοιας και της αξίας του «ορίου». Τα αποτελέσματα του θεωρητικού του «μηδισμού» αντανακλώνται στην εμφανή του ανικανότητα να προβάλλει μία ριζοσπαστικά εναλλακτική εικόνα του κόσμου ως προς το ισχύον μοντέλο, να καταστεί πολιτικά το κατεξοχήν όχημα σύγκρουσης με τις ισορροπίες των εξουσιών, να εντοπίσει τον χώρο ουσιαστικής ρήξης με τον οποίο να ταυτιστεί και, εν τέλει, να ριζώσει βαθιά στην κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο ότι το «πράσινο» πολιτικό δυναμικό χαρακτηρίζεται από μία μεταμορφική φευγαλεότητα και ένα ατομικό οπορτουνισμό, αν όχι μεγαλύτερο, τον ίδιο με τον καριερισμό που χαρακτηρίζει κάθε συστημικό κόμμα εξουσίας. Φαίνεται σχεδόν απίθανη, κατά συνέπεια, κάθε υπόθεση εκχώρησης πεδίου έκφρασης προσεγγίσεων ιδεαλιστικού βάρους και υπαρξιακής ανάτασης από μέρους του σύγχρονου πολιτικού και πολιτισμικού σκηνικού.

Η άνευ όρων συναίνεση με τις σχέσεις δύναμης και εξουσίας της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας δεν επιτρέπει την προβολή ακόμη και μορφών «λαικιστικής» ανυπακοής όπως εκείνη του Ραλφ Νάντερ ο οποίος, σε κάθε περίπτωση, εκφράζει ένα χώρο ουσιαστικής ανεξαρτησίας από τους κατασταλτικούς σχηματισμούς της δεξιάς και της αριστεράς δίνοντας φωνή σε μια εν δυνάμει εναλλακτική πλειοψηφία. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να συνοψίσουμε ότι το πολιτικό πρόβλημα του οικολογισμού είναι πρόβλημα γενικής φύσης και αφορά την αποπολιτικοποίηση της φιλελεύθερης «ανοικτής κοινωνίας». Με λίγα λόγια φωλιάζει στην διάσταση της «αρνητικής ελευθερίας» που αφαιρεί το άτομο από τα κοινά και, μέσω της σύγχυσης με την χειραφέτηση των οικονομικών συναλλαγών από κάθε περιορισμό, έχει σαν στόχο την εμπορευματοποίηση ανθρώπων, πραγμάτων και ιδεών.

Μόνο όταν κατορθώσει η πολιτική να ερμηνεύσει αυθεντικές μορφές συμμετοχικότητας θα μπορούμε να ελπίζουμε στην συναίνεση μεταξύ ιδεών και κοινωνικών πρακτικών και στην γένεση ενός «επαναστατικού κράτους» σε θέση να ενσωματώσει τις οικολογικές αρχές και αξίες. Μόνο τότε θα είναι δυνατή η γενικευμένη παρουσία στα κοινά κάθε μειοψηφικής σκέψης και άποψης η οποία σήμερα δεν μπορεί να εκφραστεί παρά με όρους καθαρά μεταπολιτικούς, επηρεάζοντας το συλλογικό φαντασιακό «εκ των έξωθεν» χάριν της διανοητικής της καθαρότητας και της ηθικής της συνέπειας.

Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010

Αυτοί μας πήραν τα "μέτρα", εμείς;


Ας πάρουμε και εμείς τα δικά μας μέτρα!





Ας μη θεωρούμε φτώχεια την έλλειψη των χρημάτων τους, το να μη μπορούμε να αγοράζουμε τα προϊόντα τους!



Ας μη δεχθούμε σαν ανεργία την έλλειψη μισθωτών θέσεων εργασίας στις επιχειρήσεις τους!



Ας απορρίψουμε την "ανάπτυξή τους" και το καταστροφικό μέλλον που ετοιμάζουν για τις μελλοντικές γενιές και τη φύση!



Ας μη ξοδευόμαστε πια σε ειρηνικές ή μη ειρηνικές πορείες και συλλαλητήρια, που αυτοί είτε μπορούν και αγνοούν, είτε τις αντιμετωπίζουν με όλο και μεγαλύτερη κρατική βία, προκαλώντας τη διαιώνηση του κύκλου της βίας μέσα από τη λαϊκή αντιβία ή την ατομική "τρομοκρατία"!



Ας σταματήσουμε να είμαστε αντικείμενα διαχείρισης της πολιτικής, καταναλωτές των πολιτικών των κομμάτων και ας γίνουμε οι ίδιοι υποκείμενα της πολιτικής!



Ας αρχίσουμε να οργανωνόμαστε σε κοινότητες και δίκτυα συνεργασίας και αλληλεγύης, να ικανοποιούμε τις ανάγκες μας με αυτοπαραγωγή και αχρήματες ανταλλαγές!



Ας απορρίψουμε "το παγκόσμιο χωριό" και ας στραφούμε προς την αποκεντρωμένη, τοπικοποιημένη, οικολογική αμεσοδημοκρατική κοινωνία της ισοκατανομής!



Ας αρχίσουμε να οικοδομούμε τις δομές της σε σχέση απόρριψης και αντιπαράθεσης και ρήξης με τις δομές του κράτους τους!

Η εντοπισμένη κοινωνία θα είναι διαρκής, επειδή θα προσαρμόσει πάλι τον τρόπο ζωής της στο περιβάλλον, ενώ η βιομηχανική κοινωνία προσπάθησε να προσαρμόσει το περιβάλλον στον τρόπο ζωής της και για αυτό δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα επιβιώσει.

Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2010

Πρασινο-Για την Οικολογια


Για τους δημους Κορυδαλλου και Νικαιας -Ρεντη

ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΔΙΑΚΥΡΗΞΗ
  • Σε ένα πολιτικό σύστημα στο οποίο η τοπική αυτοδιοίκηση παραμένει δίχως ουσιαστική πολιτική, λειτουργική και οικονομική αυτονομία, δέσμια ενός κενού και άκαπνου διάλογου μεταξύ «κέντρου και περιφέρειας», ή μεταξύ των άκρων της άκαρπης διαλεκτικής του πολιτικο-διοικητικού συστήματος_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που η μεταλλαγή της τοπικής αυτοδιοίκησης σε «αυτόνομη οντότητα, με ίδιο καταστατικό πλαίσιο, ίδια νομοθετική και κανονιστική εξουσία και στόχο μία εύρωστη, αυτό-διαχειριζόμενη, λειτουργική επάρκεια», φαντάζει ουτοπία, την στιγμή που συνιστά χειροπιαστή πραγματικότητα για την πλειοψηφία των χωρών της Δυτικής Ευρώπης_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που η σύγκλιση τοπικών συμμετοχικών «συντακτικών συνελεύσεων», για την κοινωνική παραγωγή κάθε σημαντικής μεταλλαγής του μοντέλου αυτοδιοίκησης και η υιοθέτηση «δημοτικών καταστατικών», στην κατεύθυνση μίας γνήσια συμμετοχικής διαχείρισης, αποτελούν θεωρητικό προβληματισμό διεπιστημονικών ημερίδων_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που η ενεργή συμμετοχή στις συνεδριάσεις των συμβουλίων των αυτοδιοικητικών εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας δεν είναι θεσμικά κατοχυρωμένη ως προς τους εκπροσωπούμενους_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που έννοιες, όπως εκείνη του «συμμετοχικού προϋπολογισμού», συνιστούν μόνο φιλολογία_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που ακόμη και η εφαρμογή της περιώνυμης Τοπικής Ατζέντα 21 –πολύτιμου εργαλείου μετατόπισης της τοπικότητας και της τοπικής αυτοδιοίκησης στο πεδίο των περιβαλλοντικών πολιτικών και της βιώσιμης ανάπτυξης - εξαερώθηκε τάχιστα μετά από τις πρώτες κούφιες «πανηγυρικές» εξαγγελίες σε μόλις 2 δήμους_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που η ενεργειακή εξοικονόμηση, η εξοικονόμηση υδάτινων πόρων και η ξεχωριστή συλλογή απορριμμάτων «πόρτα-πόρτα», αποτελούν ακόμη θεματολογίες «περιβαλλοντικής» εκπαίδευσης σχολείου_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που ο πολεοδομικός σχεδιασμός ταυτίζεται με τον αστικό και οι δύο με την «οικοπεδοποίηση», η οικολογία της κίνησης, της μετακίνησης και των μεταφορών με την τυραννία της χαώδους αυτοκίνησης και οι ήπιοι, βιώσιμοι, τρόποι μετακίνησης συνιστούν αντικείμενο ντοκιμαντέρ γύρω από την οικολογία «άλλων»_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που το «οικολογικό αποτύπωμα» αποτελεί αποκλειστικό αντικείμενο επιστημονικής πραγματείας ενώ το «συμμετοχικό αποτύπωμα» κυριολεκτικά μυστήριο_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που η αυτοδιοικητική μηχανή συνιστά ενδιάμεσο παράγοντα διανομής χρήματος και όχι παραγωγό πλούτου και κύριο τροφοδότη της αυτονομίας «close loop» και της αυτό-βιωσιμότητας της τοπικότητας, στα πλαίσια μιας οικονομίας «κλίμακας»_
  • σε ένα πολιτικό σύστημα που τα «δικαιώματα» ανάγονται σε απλή άσκηση του εκλογικού καθήκοντος και τα κόμματα, οι κομματικοί, οι «πολιτικοί», οι αυτοδιοικήσεις και οι αυτοδιοικητικοί, σε κάστα αυτό-αναφερόμενης εξουσίας, με απειροελάχιστες εξαιρέσεις_

Εμείς, ενεργοί πολίτες, που θεωρούν την οικολογική οπτική και την αυτο-βιώσιμη προσέγγιση σαν μοναδικά σημεία αναφοράς στα πλαίσια της αντιμετώπισης της οικολογικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, ενώ την τοπικότητα σαν πεδίο αναπόφευκτης εκκίνησης της συστηματικής τους θεραπείας, αποφασίζουμε την σύσταση του ανοικτού δικτύου δημοτικών Κινήσεων «πράσινο» - Για την οικολογία», με στόχο την συστηματική παρέμβαση στα τοπικά και διατοπικά δρώμενα και απώτερο σκοπό την προοδευτική μετάβαση σε ένα νέο, οικολογικά «ολοκληρωμένο», θεσμικό μοντέλο τοπικής αυτοδιοίκησης, ικανό να προσφέρει τις απαιτούμενες λύσεις.

  • Ένα μοντέλο αναγκαστικά αυτόνομο και συμμετοχικό, «οικονομικό» και αυτό-βιώσιμο, μηδενικού οικολογικού αποτυπώματος και, κατά συνέπεια, βαθιά ανεπτυγμένο στο πεδίο της κουλτούρας «βιο-».
  • Ένα μοντέλο που δεν μπορεί παρά να αφορά, άμεσα, πρώτιστα και σε πρώτη φάση, τον «Δήμο», κύτταρο και βασική οργανωτική μονάδα του πλέγματος του αυτό-διοικητικού οργανισμού και τόπο άμεσης απολαβής, απόλαυσης και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων κάθε επέμβασης.
  • Ένα μοντέλο που, κάτω από την προσηγορία «Βιο-Δήμος», στοχεύει στην διασφάλιση ενός υψηλού βαθμού ποιότητας ζωής, σαν προϊόντος αυτάρκους ισορροπίας και όσμωσης μεταξύ χώρου και τοπικής κοινωνίας, φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.

Κορυδαλλός, 24 Σεπτεμβρίου 2010

Viva Partido Verde!


Του Μιχάλη Μιχελή

Και όμως το θαύμα έγινε! Οι Πράσινοι της Βραζιλίας, σάρωσαν τις προβλέψεις και πήραν ένα αναπάντεχο 19,3% σε πανεθνικό επίπεδο, στις εκλογές που έγιναν εχθές (λιγότερο του 10% τους έδιναν στις δημοσκοπήσεις). Μάλιστα, στην περιοχή της πρωτεύουσας Μπραζίλια, συγκέντρωσαν το 42%! Μ’ αυτή την μεγάλη είσοδο στην πολιτική σκηνή, η Μαρίνα Σίλβα (πρώην υπουργός περιβάλλοντος της κυβέρνησης Λούλα), στέρησε την κυβερνητική πλειοψηφία στην Ντίλμα Ρουσέφ (τη διάδοχο του προέδρου Λούλα) κι έδωσε ένα ηχηρό μήνυμα, ότι χωρίς την οικολογική ψήφο, το Εργατικό Κόμμα (συγκέντρωσε το 46,9%), δεν μπορεί να ελπίζει σε νίκη, στο δεύτερο γύρο, εναντίον των Σοσιαλδημοκρατών του Ζοζέ Σέρα (πήραν το 32,6%).

Η 53χρονη Μαρίνα Σίλβα, στήριξε την καμπάνια της στην σωτηρία των εκτάσεων της Αμαζονίας, εναντίον των φραγμάτων στα εκεί ποτάμια κι αντιτάχθηκε στις παραθαλάσσιες γεωτρήσεις πετρελαίου, που αποφάσισε να εκτελέσει η κυβέρνηση των Εργατικών. Στο πλευρό της τάχθηκαν πολλές προσωπικότητες, με κυριότερες εκείνες του ποδοσφαιριστή Σώκρατες ( γεννήθηκε στο Μπελέμ της Αμαζονίας) και του διάσημου μοντέλου Ζιζέλ.

Η Μαρίνα Σίλβα, γεννήθηκε στην περιοχή Άκρε της Αμαζονίας. Ως τα 12 της, εργαζόταν μαζί με τον πατέρα της στη ζούγκλα, στη συλλογή του καουτσούκ. Η μητέρα της και τρία από τα έντεκα αδέλφια της, πέθαναν και η ίδια προσβλήθηκε από ηπατίτιδα, όταν ήταν 16 ετών. Νοσηλεύτηκε στην περιφερειακή πρωτεύουσα Ρίο Μπράνκο. Όταν η κατάσταση της υγείας της βελτιώθηκε, γράφτηκε στο σχολείο για να μάθει να γράφει και να διαβάζει, ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν ως καθαρίστρια. Κατόρθωσε να πάρει πτυχίο δασκάλας, όμως δεν άργησε να καταπιαστεί με την πολιτική. Στα 36 της, έγινε η νεότερη βουλευτής στην ιστορία της Βραζιλίας και το 2003 ορίστηκε από τον πρόεδρο Nτα Σίλβα Λούλα, υπουργός Περιβάλλοντος. Παραιτήθηκε το 2008, επειδή διαφώνησε με αναπτυξιακά σχέδια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των Εργατικών.

Τη νίκη της η Μαρίνα Σίλβα, την αφιέρωσε στην μνήμη του ήρωα Τσίκο Μέντες, του δολοφονημένου (1988) συλλέκτη καουτσούκ.

Μιχάλης Μιχελής